Бастайтын уақыты: 2025 жылғы Қазақстандағы бизнес-идеялар

2024 жылғы 1 шілдедегі деректер бойынша Қазақстанда 532 980 заңды тұлға және 1 753 485 жеке кәсіпкер тіркелген. 2,2 миллионнан астам адам өзін-өзі жұмыспен қамтығандар ретінде жұмыс істейді. Әрбір сегментте бизнес өкілдерінің саны тұрақты түрде өсіп келеді. Бұл елде жасалған қолайлы жағдайларға негізделген: жеңіл салық режимі, визаны ресімдемей-ақ ресми жұмыс істеу мүмкіндігі, көптеген бизнес-процедураларды жеңілдететін белсенді түрде дамып келе жатқан цифрландыру.

Бастамашыл адамдарды бизнесін тіркеуден не тежейді? Көптеген адамдар өз ісімді ашқым келеді, бірақ қандай іспен айналысатынымды білмеймін деген сияқты проблемамен бетпе-бет келеді. Қазір Қазақстанда қандай бизнес өзекті? 2025 жылдың бизнес-идеяларын зерделейік.

Қоғамдық тамақтану орындары: өзіне-өзі қызмет көрсететін кофехана және бәлішхана 

Бұл салада бәсекелестік жоғары, алайда жақсы игерілмеген сегменттер бар. Мысалы, кофеханалар мен кофе-поинттер ашу әдеттегі жағдайға айналды, ал өзіне-өзі қызмет көрсететін кофехана ашу бұл өте орынды инвестиция болуы мүмкін. Бұл тек мегаполистер үшін ғана емес, шағын қалада ашуға болады деп ойлайтындарға да қолайлы.

Өзіне-өзі қызмет көрсететін кофехананың артықшылығы сол үлкен жайды жалға алуды қажет етпейді.  Кәсіпкерге өзіне-өзі қызмет көрсететін кофе аппаратын сатып алып, орынды дұрыс таңдау жеткілікті. Сондай-ақ қызмет көрсету жылдамдығы да адамдарды тартады: клиент сусынды таңдайды, оны картамен немесе қолма-қол ақшамен төлейді және бірнеше минуттан кейін кофесін алады. Сондықтан аппараттарды өтімділігі жоғары орындарға, мысалы, бизнес-орталықтарға қою қажет: офис қызметкерлерінің кофе дүкенінде кезекте тұруға уақыты жоқ, оларға тез сусынын алып, жұмысқа оралу маңызды. Өзіне-өзі қызмет көрсететін кофехананы 2025 жылы ең аз қаржы салуға болатын бизнес-идея ретінде қарастыруға болады. Сапалы кофе автоматының орташа бағасы 1,5 миллион теңгені құрайды. Бұл сома кофе дүкенін ашуға қажет сомадан әлдеқайда аз.

Бірақ кофе – шағын бизнестің бір ғана идеясы. Мысалы, бәлішхана ашуға немесе әлеуметтік желілерде танымал басқа десерттерді – круассандарды, бельгиялық вафлилерді немесе француз крептерін (әртүрлі салмалары бар жұқа құймақтарды) дайындауға болады. Өзімен алып кетуге болатын өнімі бар шағын бәлішхананы кішкентай жайда ашуға болады. Сізге тіпті жалға берілетін объектінің де қажеті жоқ: десертті үйде дайындап, әлеуметтік желілер арқылы сатыңыз.

Үйде өндіріп, сатуға болатын басқа да нұсқалар бар: крем-бал, варенье мен тосап, құрғақ жемістер.

Білім беру және дамыту: балалармен айналысу

Балалар бiлiмi мен дамыту – неғұрлым перспективалы салалардың бiрi. Егер сізде тиісті диплом болса, оны 2025 жылы ең қарапайым, бірақ табысты бизнес идея ретінде қарастыруға болады. Егер балалармен үйде айналысатын болсақ, жайды жалға алудың, қажет құралдармен жабдықтаудың, коммуналдық қызметке төлеудің қажеті болмайды.  Келесі бағыттар танымал: логопедия, балалар психологиясы, ментальді арифметика (ақыл-ойды санау арқылы дамыту), жылдам оқу, үй тапсырмаларына көмектесу, шет тілдері, шығармашылық (кішкентай балаларға арналған саусақ бояуларымен сурет салудан бастап жасөспірімдерге арналған комикстер мен мүсіндер жасауға дейін). Бұл студенттер үшін де бизнес-идеяның бір нұсқасы болуы мүмкін.

«Балаларға» қатысты тағы бірнеше ұсыныс: бала күтушінің немесе аниматордың жұмысы, тақырыптық фотосессиялар ұйымдастыру.

Физикалық белсенділік: биден бастап йогаға дейін

Салауатты өмір салты жоғары қарқынмен дамып келеді. Осыған байланысты дене белсенділігінің алуан түрі бойынша сабақтарға сұраныс артады. Спорт зал ашудың қажеті жоқ –

шағын студиямен шектелуге болады. Бұл би (зумба, латина, контемпорарлар, шығыс билері) немесе йога болуы мүмкін. Танымал бағыттардың бірі - гамакадағы йога (антигравити), ол классикалық йога қалыптарын акробатика және әуе гимнастикасы, пилатес, тіпті балет элементтерімен үйлестіреді.

Бұл жаңа идеялар бизнес үшін тек ересектерді ғана қызықтырып қоймайтындығымен ұтымды: жасөспірімдер мен балалар үшін жеке сыныптар ашылады.

Өз бизнесін нөлден ақшасыз бастауға қызығушылық танытқандар үшін де саланы зерделеу керек. Мысалы, егер онлайн-жаттығулар өткізетін болсақ, онда жайды жалға алудың қажеті болмайды. Мұндай сабақтардың танымалдығы пандемия кезінде туындады, алайда 2025 жылы да үйде жасайтын онлайн-жаттығулар интернетте салымсыз жақсы табыс табуға мүмкіндік береді.

IT: сайттар жасау және консалтинг

Цифрландыру ІТ-мамандарға деген қажеттілікті арттырады. Бұл сала сайттарды немесе бағдарламаларды әзірлеумен шектелмейді. Сіз IT-консалтингте өзіңізді сынап көре аласыз, бұл компанияның бизнес-процестерін зерделеуді, оларды талдауды және бағалауды, жұмыс тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар жасауды көздейді. Консалтинг басқа салаларда да (салық бойынша кеңес беруші, бухгалтерлер, қызметкерді дамыту бойынша кеңес беру) сұранысқа ие.

Бұл саланың ерекшелігін ескеру керек: онда бәсекелестік өте жоғары, сондықтан сізге әлеуетті клиенттерге бірегей ұсыныс жасау қажет.

IT сегментіндегі тағы бір идея: балалар мен ересектерге арналған робототехника үйірмесін ашу, веб-дизайнды оқыту.

Қызметтер: жайларды безендіруден бастап кастомизацияға дейін

Егер өзіңізді маусымдық бизнесте сынап көргіңіз келсе, мерекеге арналған жайларды рәсімдеуге болады. Бұл қызметті сауда кешендері мен бизнес кеңістіктердің, банктердің, сұлулық салондарының иелері пайдаланады. Фотоаймақты тақырыптық безендіру сияқты бизнес идеяны да басынан бастап қараңыз. Кеңсе жұмыскерлері әдемі фотосуреттерді әлеуметтік желілерге орналастырады, ал кәсіпорындар бұл контентті кәсібін ілгерілету мақсатында пайдалана алады. Сурет салуды, моншақтан немесе пайеткадан аппликация жасауды, кестелеуді білетіндер үшін кастомизацияға байланысты жұмыс дұрыс. Кастомизациялау дегеніміз – нақты бір адамға арналған жаппай тауардың өзгеруі. Басқаша айтқанда, бұл жекешелендіру. Джинсыда аппликация жасауға, былғары күртешелерді немесе сөмкелерді бояуға, футболкалар мен шопперлерге арналған принттерді жасауға, аяқ киімді бірегейлендіруге болады. Қазақстанда ұлттық колориті бар заттар танымал болып келе жатқанына назар аудармасқа болмайдыді: бұл орынды кестемен жұмыс істейтін қолөнершілер қарастыруы мүмкін. Мұндай бизнес әйелдер үшін тиімді, тіпті шағын қалада да бұл кәсіппен айналысуға болады: пошта мен жеткізу қызметтерінің арқасында бүкіл ел бойынша тапсырыс жіберуге болады.

Жөндеу жұмыстарын жүргізу: пәтерлер мен үйлердің дизайны

Жөндеу жұмыстарының кешені 2025 жылы да сұранысқа ие саланың бірі болып қалады. «Бір сағаттық күйеу» қызметі де бұрынғысынша өзекті: су төгетін бөшкедегі бекіту арматурасын ауыстырудан бастап сөрелер жасау мен жиһаз жинауға дейін ұсақ-түйек жұмыстарды орындайтын мамандарды осылай атайды. Тағы бір үрдіс бар: қазақстандықтар жобаларды әзірлеу үшін дизайнерлерге жиі жүгіне бастады. Бұл қызмет көрсету саласындағы бизнес үшін перспективалы идея.

Тәжірибелі дизайнер заманауи үрдістерге сәйкес жоба жасайды, кеңістікті аймақтарға бөлуге, розеткаларды орналастыруға, интерьер тұтастығын сақтау үшін сымдарды бүркемелеуге көмектеседі. Дизайнер (кәсіби құрылысшылардан айырмашылығы) үйде жұмыс істей алады, оған қымбат жабдық қажет емес. Бұл кезде бизнес өте табысты: дизайнер қызметінің құны 1 шаршы  метр үшін 3 000 теңгеге жетеді.

Сату: балаларға арналған тауарларға дейін хендмейд

Соңғы жылдары маркетплейстердің, мысалы, OZON немесе Wildberries танымалдылығының тұрақты өсуі байқалады. Олар сатушыларға өз тауарларын орналастыруға мүмкіндік береді және жеткізуді өз міндетіне алады. Нарықтың үйреншікті сегменттерінде (киім, аяқ киім сату) жоғары бәсекелестік бар. Сондықтан қолдан жасалған әшекейлер мен кәдесыйлар, сабын мен шырақтар, авторлық аксессуарлар мен кеңсе жабдықтары сияқты  бірегей тауарлар басымдыққа. Балаларға арналған тауарлар да сұранысқа ие.
Алайда айрықша экологиялық таза заттарға, мысалы, ағаш ойыншықтарға, биологиялық ыдыстарға баса назар аударылады. Сән трендтерін қадағалайтын аналар балаларға арналған скандинавиялық үлгідегі киім, аяқ киім және интерьер заттарын таңдайды, бұл идеяны да назарға алу керек. Егер сіз 2025 жылы кішкентай қалада қыздарға қандай бизнес ашуға болатынын ойласаңыз, онда шам немесе сабын жасау бойынша өз ісін үйден ашу шағын өндіріс үшін тамаша идея болуы мүмкін. Ол аз салымды қажет етеді, ал сіздің сауда ұсынысыңызға бірегейлік қиял береді. Үйде  айналысуға болатын мұндай бизнес-идеялар әйелдерге көбірек бағытталған, бірақ тұжырымдама ерлер үшін де өзекті: кейбір ерлер былғары бұйымдарын көркемдеумен немесе жасаумен айналысады. Бұл қабілеттерді де маркетплейстердің көмегімен қаржыға айналдыруға болады.

Жасыл бизнес: тауарларды сату, және оларды өндіру

Экологиялық тақырыптарға деген жалпы қызығушылыққа қарамастан, 2025 жылы бизнес үшін бұл орын бос. Қаптамасыз вегетарлық косметика жасау сияқты сегменттерді қарауға болады, бұл Zero Waste («нөл қалдықтар») сән үрдісіне сәйкес келеді. Екінші нұсқа – экологиялық таза материалдардан шопперлер мен басқа заттарды (сөмкелер, косметикалық сөмкелер) тігу. Қазір түрлі тоқыма бұйымдарына сұраныс жоғары. Бірнеше рет қолданылатын тауарларды сату саласында өз бизнесіңізді ашуға болады, мысалы, пакеттерді алмастыратын авосек сөмкелер, алып кететін кофеге арналған термоыдыстар, балауыз салфеткалар, макияжды тазартуға арналған мата дискілері.

Ірі қалаларда экологиялық білім беру мектептері танымал болуда. Эко-саяхат бағыттары да сұранысқа ие. Көптеген осындай бастамалар мемлекеттің қолдауына ие: экожобаларды іске асыруға гранттар жиі бөлінеді. Бұл бизнесіңізде алғашқы қадам жасағаныңызда көмек болады.

Ауыл шаруашылығы: мал шаруашылығы және гүл өсіру

Елдегі ауыл шаруашылығы секторы ең тартымды секторлардың бірі болып қалуда. Мемлекет аграномдарға субсидия ұсынады, жеңілдік талаптарымен кредит, сақтандыру мен лизингтің ерекше бағдарламаларын ұсынады. Өз қызметін бір жыл бұрын тіркеген жеке кәсіпкерлер «Бизнес Бастау» бағдарламасына қатысып, 400 АЕК көлеміндегі грантқа мүмкіндік ала алады. Грант бойынша берілген ақша жабдық сатып алуға, жайды жалға алуға арналған.

Ауыл шаруашылығының қандай салалары неғұрлым тартымды? Бұл мал шаруашылығы, балық фермалары, құс фабрикалары. Тірі гүлдерге, саңырауқұлақтарға, жемістер мен көкөністерге сұраныс жоғары. Мереке күндері гүлдерге деген сұраныс шыңына жетеді, ал көкөністер мен жемістерді жыл бойы сатуға болады.

Клининг: терезе жуу және жөндеуден кейін жинау 

Егер бұрын клинингтік компаниялардың қызметтеріне «сән-салтанат» ретінде қаралса, 2025 жылы бұл ақша табуға болатын саланың бір түріне айналды, көптеген адамдар жинауға уақыт бөлгісі келмейді. Оның ішінде ең өзекті бағыттардың бірі – терезе жуу, жөндеуден кейін жинау. Жаңа құрылыстардағы панорамалық терезелерді жуу бір сағаттан артық уақыт алады, ал мамандандырылған химиясыз мүлдем қажетті нәтижеге қол жеткізе алмауға болады. Кәсіпқойлар бұл шаруаны тезірек бітіреді.

Жинауды жайдан көшетін кезде көмек ретінде ұсынуға болады. Заттарды қораптарға салып, жаңа пәтерге жеткізу үшін жұмыстан қолы тимейтін  адамдарда болмауы мүмкін уақыт қажет. Көшетін кезде көрсетілетін қызметтер тізбесін ірі көлемді заттарды (жиһаз, тұрмыстық техника) жеткізумен де толықтыруға болады. Алайда бұл жағдайда сізге көлік пен жүк тиеушілердің көмегі қажет болады. Біз 2025 жылы немен айналысудың бірнеше мысалын қарастырдық. Ұсынылған салалардың әрқайсысын жүзеге асырудың жолы оңай емес: бір жерде жаңадан бастайтын бизнес үшін жеңілдіктер бар, бір жерде алғашқы клиенттерді табу оңай, бір жерде мемлекет грант ұсынады – бүгінде шағын салыммен бизнес ашуға болады. Бірақ, егер сізге қаржылық көмек қажет болса, жеке кәсіпкерлермен, өзін-өзі жұмыспен қамтушылармен және заңды тұлғалармен ынтымақтасатын ЦентрКредит Банкінен кредит беру талаптарын зерттеңіз. Біздің банк онлайн кредит ұсынады, агрокредиттеуді жүзеге асырады, автолизинг және қаржы лизингі бағдарламаларын іске асырады. Корпоративтік клиенттерге аккредитив, банк кепілдіктері, факторинг сияқты бизнесті жүргізу құралдары да қолжетімді.