Қазақстанда 2024 жылғы СЭҚ ТН коды: не үшін қажет және оны қалай алу керек?

Қазақстан – бизнес жүргізу үшін перспективалы бағыт.

Біріншіден, елімізде кәсіпкерлер үшін қолайлы жағдайлар жасалған. Мысалы, өз қызметін жалдамалы жұмыскерлерсіз, оңайлатылған жүйе бойынша жүзеге асыратын жеке кәсіпкер жылына екі рет табыстың 3%-ын, табыс салығын және әлеуметтік салықты төлейді, сондай-ақ ай сайын өз пайдасына зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, медициналық сақтандыру төлемдері сияқты міндетті төлемдерді жүзеге асырады. Жалпы белгіленген режимде бизнес үшін пайдаға салынатын салық 10%-ды құрайды. Сонымен қатар жеке тұлғалар өзін-өзі жұмыспен қамтығандар ретінде тіркеле алады, бұл мүмкіндікті репетиторлар, бала күтушілер, фотографтар, фермерлер және т.б. пайдаланады. Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар үшін жеке тұлғаның тұрғылықты жеріне қарай 0,5 немесе 1 АЕК-ке тең бірыңғай жиынтық төлем көзделген (республикалық маңызы бар қалалардың тұрғындары үшін – 1 АЕК, қалған елді мекендер үшін – 0,5 АЕК).
Екіншіден, Қазақстан ТМД мен Еуразиялық экономикалық одақтың құрамына кіреді, бұл елді Ресей мен Беларусь бизнесмендерінің кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыру үшін тартымды орынға айналдырады. Артықшылықтардың арасында келесіні атап өтуге болады:

• виза ресімдемей-ақ, елде тұру және жұмыс істеу мүмкіндігі;
• тіл жағынан кедергінің болмауы;
• жұмсақ салық режимі (мысалы, Қазақстанда ҚҚС 12% құраса, Ресейде – 20%, Беларусь елінде – 25% құрайды).

Үшіншіден, елімізде цифрландыру белсенді қарқын алып келе жатыр, бұл кәсіпкерлердің көптеген бизнес-процедураларды орындауын жеңілдетеді. Мысалы, заңды тұлғаны тіркеу үшін бүгін офистен шығудың қажеті жоқ, онлайн тіркелу үшін интернетке қосылған компьютердің болуы жеткілікті.
Сізге 2023 жылы инвестицияның ең аз мөлшерімен бизнес ашуға болатын қызықты бизнес-идеялар мен сұранысқа ие бағыттардың топтамасын ұсынамыз.

. 

ЖК онлайн тіркелу

Қоғамдық тамақтану: өзімен бірге әкетуге кофе

Статистика бойынша, әлемдегі әрбір үшінші адам күніне кем дегенде бір рет өзімен бірге әкетуге кофе алады. Қазақстандықтар да тыс қалмайды: олар елімізде жылына 10 млн кг астам сергітетін сусын тұтынады. Сонымен қатар, өзімен бірге әкетуге кофе толыққанды мәдени кодқа айналды, ол адамның өмір салтын, оның мәртебесін көрсетеді.
Сондықтан да өзімен бірге әкетуге кофе 2023 жылғы ең өзекті бизнес болып табылады. Бұл бағыттың 2023 жылғы топ бизнес-идеялардың арасында көш бастап тұруы ғажап емес. Алайда, шағын кофехана шын мәнінде табыс әкелуі үшін орынды дұрыс таңдау қажет, кофехананың офис ғимаратында немесе оның жанында орналасқаны оңтайлы. Өзекті мәліметтерге сүйенсек, әрбір офис жұмыскері күніне кем дегенде екі шыны кофе ішеді. Бұдан пайда табуға болатыны айқын.
Шығындарға келетін болсақ, бұл бизнесте шығыстардың екі негізгі бабы бар – жайды жалға алу және кофемашина сатып алу. Ең кішкентай жайды жалға алуға болады, себебі «өзімен бірге әкетуге кофе» форматында келушілерге арналған үстелдер қарастырылмаған. Кәсіби кофемашинаның құны 2 млн теңгеге жетуі мүмкін, алайда 2023 жылы инвестицияның ең аз мөлшерімен бизнес-идеяны бастау үшін 300 мың теңгелік бюджеттік нұсқаға тоқталуға болады.
Уақыт өте келе шағын бизнес идеясы одан да үлкен іске айналуы мүмкін. Мысалы, бизнесті кеңейтіп, клиенттерге бәліш, тәтті нан, вафли сияқты десерттерді ұсынуға болады. Ол үшін сенімді жеткізушіні тауып, оларды сақтау және келушілерге көрсету үшін тоңазытқыш жабдықтарын сатып алу қажет. Шағын бизнесті толыққанды кофеханаға дейін дамыту келесі қадам болуы мүмкін.

Білім беру: онлайн форматтағы репетитор

Бұл 2023 жылы инвестициясыз бизнес-идеялар іздейтін жандар үшін оңтайлы шешім болып табылады. Сабақтар онлайн форматта өткізілетіндіктен, кәсіпкерге жайды жалға алып, оқушыға арналған жұмыс орнын жабдықтаудың қажеті жоқ. Тұтастай алғанда шығындар тек интернет үшін төлемді және өзекті оқу құралдарын сатып алуды қамтиды
Не оқыту керек? Бұл жерде шет тілдері саласында білімі бар оқытушылардың басымдыққа ие екені сөзсіз. Оның үстіне сіз оқушыларды да, студенттерді де, тіпті ауқатты ересек адамдарды да оқыта аласыз. Айтпақшы, шет тілдерін оқыту маусымдық бизнес емес, ол жыл бойы, соның ішінде жаз мезгілінде, мектептерде демалыс кезінде өтуі мүмкін.
2023 жылдың тағы бір сұранысқа ие бизнес-идеясы – оқушыларды қорытынды немесе қабылдау емтихандарында (қазақ және ағылшын тілдері, Қазақстан тарихы, алгебра және т.б.) тапсыратын пәндер бойынша онлайн-оқыту. Сұраныс рейтингінде химия, физика, биология, геометрия сияқты дәстүрлі күрделі пәндер де артта қалмайды.
Айта кетерлігі, уақыт өте келе кәсіпкер өзінің онлайн-сабақтарын толыққанды онлайн-мектепке дейін кеңейте алады. «Үйде бизнес жүргізуге арналған идеялар» рейтингінің ең үздік тобына сенімді түрде енетін және ең аз шығын кететін осы өте перспективалы әрі жылдам өтелетін бизнес-бағытты назарға алуды ұсынамыз.

Құрылыс қызметтері: пәтерлерді жөндеу

Тек 2022 жылы Қазақстанда 12 млн м2 астам тұрғын үй пайдалануға берілді. Бұл пәтерлер мен үйлердің бір бөлігі жайластыруға мұқтаж. Сонымен қатар қайталама нарықтағы пәтерлерде де жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Коммуникацияларды жүргізуді және қабырғаларды сылауды қауіпсіз әрі сапалы түрде орындау екінің бірінің қолынан келе бермейтіндіктен, көбінесе осы жұмыстар үшін мамандар жалданады.
Бұл 2023 жылы ең қарапайым әрі пайдалы бизнес болып табылады. Қарапайым, өйткені офисті жалдаудың қажеті жоқ және бұл саладағы мамандардың дағдылары (қажетті құрал-жабдықтар да) бұрыннан бар. Пайдалы, себебі Қазақстанда пәтерге аса күрделі емес дизайн бойынша жөндеу жұмыстарын жүргізудің өзі 10 млн теңгеге жуық болады. Бұл сома материалдар мен жұмыс құнынан құралады.
Дизайн саласында білімі бар мамандар да басымдыққа ие болады, бұл бағыт қазір өте көп сұранысқа ие. Бұл білім идеядан бастап іске асыруға дейінгі толық циклді қызметтерді көрсетуге мүмкіндік береді.
Айтпақшы, құрылыс және жөндеу қызметін «жергілікті» түрде көрсетуге болады. Өз-өзіңізге жұмыс істеудің кең таралған идеяларының бірі – сөрені шегелеуден есіктерді орнатып, ваннаға плиткаларды төсеуге дейінгі үй мәселелерін шешуге қабілетті мамандарға арналған «бір сағатқа күйеу» қызметі.

Жалға беру: құрылыс құралдарын жалға беру

Ең жиі кездесетін жағдай, бір күні сіз кәсіби бұрғыға немесе бұрандалы шегені бұрағышқа ақша жұмсадыңыз делік. Осы жабдықтың көмегімен сіз қойылған міндеттерді тиімді шештіңіз, бірақ ол енді жайдан-жай «тұрып қалды», бұл үлкен жөндеу жұмыстары аяқталғаннан кейін жиі болатын жағдай. Ал оны жалға беруге болады емес пе? Бұл – 2023 жылы ең аз салымды қажет ететін тағы бір сұранысқа ие бизнес-идея. Статистика бойынша, адам барлық уақыт ішінде бұрғыны кемінде 13 минут пайдаланады. Әлеуетті клиенттерге өзіңізде бар құралды жүздеген мың теңгеге сатпай, оны сізден тиісті ақыға жалға алуды ұсынып көріңіз. Бұл ең аз салымды қажет етеді, мәселен шеберлердің қызметтерін және жабдықтарды жалға алуды ұсынатын сайттарда жарнамалық хабарландыруларды орналастыруға ғана қаражат кетуі мүмкін.
Бұған қоса бұл идеяның сізге қатысты қуатты экологиялық әлеуеті де бар, егер адамдар өздеріне қажетсіз техниканы сатып алмаса, онда олардың «қоқыс ізі» де азая түседі.

«Жасыл бизнес»: сатудан қайта өңдеуге дейін

Ресурстарды ұтымды пайдалану тақырыбын жалғастырайық. Өз өмірін экологиялық тұрғыдан қалай жақсартуға болатыны туралы ойлайтындар көбейіп келеді. «Экологиялық» сөзі бар тауарлар мен қызметтерге сұраныс та осыдан. Осы сегменттегі ең танымал бизнес-идеялар қандай? Өз бақшаңыздағы көкөністерді сатуға, пакеттердің орнын алмастыратын шоперлерді тігуге, экологиялық жинау бойынша қызметтер көрсетуге (экологиялық құралдар ғана қолданылады), органикалық косметика жасауға, ағаш ойыншықтар жасауға және т.б. болады. Шағын бизнеске қатысты жаңа бизнес-идеялар да бар, мысалы, экологиялық тураларды ұйымдастыруға немесе вегандық сабынды пісіруге болады.
Органикалық қалдықтарды жинау және қайта өңдеу бизнес үшін қызықты идея болуы мүмкін, бұл – қарашірікке мұқтаж фермерлер үшін тамаша шешім. Қалаларда тұратын адамдар тонналаған органикалық заттарды (тамақ қалдықтарын, көкөністер мен жемістердің қабығын және т.б.) лақтырады, бұл қоқыс қаптары полигондарда жылдар бойы жатады. Органикалық заттар құрамына метан кіретін қоқыс газын бөледі. Метанның жиналуы полигондарда жарылыстар мен өрттерге әкеледі, ал олардың парниктік әсері көмірқышқыл газына қарағанда 24 есе жоғары.
Бизнес-идеяның мәні қарапайым: фермер клиенттен органикалық заттарды өз көлік құралымен аз ғана ақыға алып кетеді. Клиент экологияға өз үлесін қосып, көптеген мәселелерден құтылады (органикалық қалдықтар жағымсыз иістенеді және егер оларды дер кезінде шығармаса, шіркейлерді тартады). Фермер органикалық қалдықтарды шығарудан түсетін аз ғана пайдадан басқа, болашақ қарашірік үшін «негізге» ие болады, оны да саяжай иелері мен бау-бақшашыларға сатуға болады.
Бұл идеяны «300 мыңдық бизнес» санатына жатқызуға болады, себебі ол тек автокөлікке кететін отын шығындарын көздейді.

Сату: балаларға арналған тауарлар дүкені

Әйелдерге қандай бизнес ашуға болады? Оның бір нұсқасы – офлайн- немесе онлайн-форматтағы балаларға арналған тауарлар дүкені. Бұл тауаша әйел кәсіпкерлерді қызықтырады, себебі олар басқа аналардың қажеттіліктерін жақсы түсінеді, өз тәжірибелерімен бөлісе алады және сәбидің өмірін не жайлы ететінін біледі.
Не сатуға болады? Бұл киім-кешек, авторлық ойыншықтар, аксессуарлар, ерте дамуға арналған жиынтықтар (мысалы, жабысқақ қойындылары бар альбомдар, бүктемелі кітапшалар және т.б.) болуы мүмкін.
Бұл бизнес 2023 жылы өте пайдалы болуы мүмкін, оған бірнеше себеп бар. Біріншіден, тек жылдың алғашқы үш айында Қазақстанда 93,5 мың бала дүниеге келді. Екіншіден, балалар тез өседі, демек оларға өмір сүру мен ойын-сауық үшін жаңа тауарлар – киім-кешек, аяқ киім, ойыншықтар, жиһаз және т.б. қажет. Демек, осы санаттағы өнімдерге сұраныс тұрақты. Сонымен қатар мұндай бизнес жарты жыл ішінде тез өтеледі.
Егер ақша үнемдегіңіз келсе, өз интернет-дүкеніңізді ашуды қарастырып көріңіз. Бірақ егер сату үшін сауда алаңын жалға алудың қажеті болмаса да, сізге курьерлік қызметтерге, тапсырыстарды ресімдеу және ел бойынша сәлемдемелерді жөнелту жөніндегі маманға, ал егер сіз көлемді тауарларды сататын болсаңыз, қоймалық жайға да ақша бөлу керектігін ескеріңіз. Бастапқы кезде тапсырыстарды ресімдеу және жіберу бойынша міндеттерді өз бетіңізше орындап, тауарларды үйіңізде сақтай аласыз, бірақ ерте ме, кеш пе, бизнес кеңейген кезде, сізге бос қолдар мен сақтауға арналған қойма қажет болады.

Курьерлік қызмет: су жеткізу

Салқындатқыштарға арналған бөтелкелердегі суды офистер, мектептер, балабақшалар мен ауруханалар ғана белсенді пайдаланып қоймай, оған сонымен қатар пәтерлерде пайдалану үшін жеке тұлғалар да жиі тапсырыс береді. Алайда көппәтерлі үйдің белгілі бір қабатына 19 литрге дейін су сыйдыратын шөлмекті жеткізу әркімнің қолынан келе бермейді. Сондықтан су жеткізу 2023 жылы қызмет көрсету саласындағы өзекті бизнес-идея болуы мүмкін. Оның үстіне, бұл бизнесті кемінде 200 мың теңгеге ашуға болады, жеке автокөлік болған жағдайда, тек отын шығындарын жабу қажет болады. Айтпақшы, уақыт өте келе жүргізушілер мен жүк тиеушілерді жалдап, машиналар санын көбейту арқылы істі оңай кеңейтуге болады.

Туризм: ерекше бағыттар

Соңғы жылдары Қазақстан бойынша авторлық саяхат сияқты туризм форматы сұранысқа ие болып келеді. Мұндай саяхаттарда қызықты жерлер, гидтің толық сүйемелдеуі, стандартты емес бағыттар қарастырылған. Мысалы, Тянь-Шань тауларындағы трекинг, Алтын-Емел ұлттық паркіндегі сафари, Маңғыстау түбегіне экспедициялар жиі кездеседі. Қысқа тур форматтары да сұранысқа ие, мысалы, демалыс күндеріндегі турлар.
Тағы бір қызықты бағыт – психологиялық туризм және ретриттер. Бұл – саяхаттауды ұнататын психологтар үшін жаңа бизнес-идеялар. Психологиялық туризмнің мақсаты – жағдайды ауыстыру, күнделікті дағдыдан алшақтау, демалу. Бұл бағыт өз қызметкерлерінің менталды денсаулығына қамқорлық жасайтын және мамандардың шаршауына жол бермеуге тырысатын компаниялардың сұранысына ие. Мұндай турларда адамдар бағыт бойынша жүріп, табиғи сұлулықтан ләззат алып қана қоймайды, сонымен бірге тыныштық табуға және алаңдаушылық деңгейін төмендетуге көмектесетін консультацияларға немесе топтық терапияларға барады. Басқа да сұранысқа ие белсенділіктердің арасында мастер-кластар, йога, медитация және т.б. бар.
Бұл 2023 жылы тиімді бизнес болып келеді, бірақ ол айтарлықтай капиталды инвестициялауды қажет етеді: тоқтау және іс-шаралар өткізу үшін орындарды таңдау, объектілерді жалға алу, топты тамақпен, қажетті жабдықтармен қамтамасыз ету және басқа да материалдық емес және материалдық шығындар қажет.

Спорт: онлайн-фитнес

Үй бизнесі үшін тамаша идея – жаттығуларды онлайн режимінде өткізу. 2020 жылға дейін мұндай формат сәтті болмаған еді, алайда ковид уақытында басымдықтар өзгеріп, қызметтің көптеген салалары онлайн режиміне көшті.
Интернеттегі бұл бизнес-идея өте қарапайым, жаттықтырушы клиентпен ыңғайлы қосымшада бейнебайланыс арқылы хабарласып, клиенттің қажетті жаттығулар кешенін қалай орындайтынын бақылайды, соның ішінде техниканы қадағалап, жүктемені түзетеді. Онлайн-жаттығулар алдында кеңес беріледі, онда клиент қандай мақсатқа қол жеткізгісі келетінін айтады, ал жаттықтырушы бағдарламаны жасап, қандай жабдықтарды сатып алу қажет екені жөнінде ұсынымдар береді. Шығындар тұрақты интернет ақысын және уақыт бойынша шектелмеген бейнебайланыс үшін бағдарламалық қамсыздандырудың тарифтік жоспарын төлеуді ғана қамтуы мүмкін.

Клининг: тазалау және химиялық тазалау

Бүгінгі таңда шағын бизнестің ең тиімді нұсқаларының бірі – клининг. Бұл саланың мамандары түрлі қызмет түрлерін көрсете алады: бұл ұдайы, тазалықты сақтаушы немесе күрделі жинау, жөндеу жұмыстарынан кейін жүргізілетін клининг және басқалар. Клинер клиентке өзінің жабдықтарымен, шығыс материалдарымен және тазалау құралдарымен келеді, бұл үшін ақша жұмсауға тура келеді.

Тағы бір пайдалы қызмет – жиһаз бен кілемдерді химиялық тазалау. Ол маманның барлық жұмысты клиенттің үйінде жасауын көздейді, бұл тапсырыс берушінің уақытын айтарлықтай үнемдейді. Алайда, бұл үшін кәсіби құрал-жабдықтар мен тазартқыш заттар және мұның бәрін тасымалдауға ыңғайлы жеке автокөлік қажет болады.

Сонымен 2023 жылы Қазақстанда қандай істі ашқан тиімді? Мүмкіндіктер мен перспективалық бағыттар өте көп. Ісін жаңа бастаушылар үшін бизнес-идеялар үй жануарларын серуендету мен мерекелерді безендіруден бастап, торттарды дайындауға және иттерге киім тігуге дейін кез келген нәрсе болуы мүмкін. Оның үстіне «үйден шықпай-ақ» жүргізілетін бизнес үшін көптеген идеяларды, мысалы декреттік демалыстағы қыздар немесе еркін кесте бойынша жұмыс істеуді жөн санайтын мамандар үшін өте қолайлы бағыттарды таңдауға болады.

Қорытындылай кетейік, өз бизнесіңізді табысты бастау үшін не істеу қажет? Біріншіден, өз құзыретіңізді ескеріп, күш-қуатыңызды, ресурстарыңыз мен мүмкіндіктеріңізді бағалау қажет. Екіншіден, нарықты зерттеп, бизнес-жоспарды егжей-тегжейлі ойластыру қажет. Үшіншіден, қаржылық мәселелерді шешу үшін дұрыс серіктес банкті таңдау қажет, өйткені, ең алдымен, клиенттермен өзара есеп айырысу үшін сізге қолайлы әрі тиімді ағымдағы шот ашу қажет болады. Мұны ЦентрКредит Банкінде, оның ішінде онлайн режимінде жасауға болады. Біз жеке кәсіпкерлермен және заңды тұлғалармен ынтымақтасып, бизнесмендерге түрлі қызмет нысандары мен бағыттары үшін есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету бойынша тиімді шарттарды ұсынамыз. Сонымен қатар, біздің банк кредит беру, инкассациялау, лизинг және тағы басқа бірқатар қосымша қызметтер көрсетеді, ал біздің клиенттеріміздің контрагенттермен өзара есеп айырысуы 30 минуттан аспайды. Интернет-банкингтің ыңғайлы жүйесі және мобильді қосымша кез келген бизнес-міндеттерді үйден немесе офистен шықпай-ақ, қысқа мерзімде шешуге мүмкіндік береді және сіздің бизнесіңізді табысты етуге көмектеседі.

Өз жеңістеріңіз үшін шот ашыңыз!

Оңайлатылған жүйе бойынша жұмыс істейтін жеке кәсіпкерлер мен серіктестіктер 2024 жылы бақылаушы органдарға 910-нысанды тапсыруы тиіс. Бұл декларация табыс, төленген салық (оның ішінде ЖТС және әлеуметтік салық, олар бірге табыстың 3%-ын құрайды), өзі және қызметкерлер үшін жасалған аударымдар туралы деректерді қамтиды. Нысан осы параметрлер бойынша жартыжылдықтың әрбір айы үшін есеп беруге мүмкіндік береді.

Аяқ нық тұру үшін жаңа бизнес көп еңбек етуі керек: корпоративтік сайт құру, маркетингтік стратегия әзірлеу және жарнамаға қаражат жұмсау. Бұл шаралар әлеуетті тапсырыс берушілерге сіздің компанияңыз туралы білуге мүмкіндік береді. Бірақ мұның басқа да жолы бар: ірі мемлекеттік немесе жеке тапсырыс берушіге тауар сату немесе қызмет көрсету. Бұл артық шығынсыз жылдам әрі тиімді ілгерілеуге кепілдік береді. Дәл осы себептен көптеген бизнесмендер Қазақстанда өз ісін тендерге қатысудан бастайды.

Тауарларды ел аумағы арқылы өткізу көптеген құжаттамаларды рәсімдеуді көздейді. Тауарлардың кейбір топтарына құжат айналымын жеңілдету үшін 2020 жылы Қазақстанда ТІЖ сияқты құжат енгізілді. Ол сондай-ақ салықтық және кедендік әкімшілендіру рәсімдерін жеңілдетуге мүмкіндік береді.

Жаңа жылда дәстүр бойынша Қазақстанда жаңа заңнамалық нормалар да «іске қосылады». Мәселен, 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап ҚР-дағы компаниялар өздерінің мамандары үшін ЖМЗЖ (толық жазылуы: жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары) төлеуге міндетті. Бұл ретте жұмыс берушілер жарналарды 1975 жылғы 1 қаңтардан кейін туған қызметкерлер үшін ғана төлейтінін ескерген жөн.

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік (ЖШС) ретінде компанияның қызметін тоқтату үшін тарату процедурасынан өту керек, ол шамамен төрт айға созылады және мұқият дайындықты қажет етеді.

Айтпақшы, Қазақстанда ЖШС жабу туралы шешімді әрдайы серіктестіктің құрылтайшылары қабылдай бермейді. Кейбір жағдайларда бұл сот шешімі бойынша мәжбүрлі түрде болады. Мысалы, 2023 жылы ҚР-да ЖШС-нің мәжбүрлеп жабылуының жалпы себебі – банкроттық. Басқа себептерге тіркеу рәсімін бұзу жатады (иесі серіктестікті салық органында тіркемеген немесе БСН нөмірін уақытында ала алмаған).

2024 жылы Қазақстанда ЖШС-ні қалай жабуға болады және оны онлайн режимде жасауға бола ма? Жабу үшін қандай құжаттар қажет? Сіз қандай қателіктер туралы білуіңіз керек?
Қадамдық нұсқауды қарастырамыз.

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік немесе қысқаша ЖШС – Қазақстан Республикасының аумағында заңды түрде бизнес жүргізуге мүмкіндік беретін кәсіпкерлік қызметтің түрі. ЖШС әртүрлі ауқымдағы бизнес үшін қолайлы – штаты 15 адамға дейінгі шағын компаниядан бастап 250 адамға дейін жұмыс істейтін ірі ұйымға дейін.

Алматыда немесе Қазақстанның басқа қалаларында ЖШС-ны сәтті ашу үшін оның көптеген қыр-сырын білу керек және біз бұл жөнінде осы мақалада айтып береміз.

Қазақстанда ЖШС-ны қалай тіркеуге болады?

Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің құрылтайшысы ретінде бір ғана адам емес (ҚР азаматы немесе тұруға ықтиярхаты бар шетелдік немесе тұруға ықтиярхаты жоқ, бірақ бизнес-иммигрант визасы бар шетелдік), сондай-ақ бірыңғай бизнес-идеямен біріктірілген тұлғалар тобы (оның ішінде шетелдік азаматтар) бола алады. Бұл ретте ЖШС-ны тіркеу бірнеше кезеңді қамтитын болады.

Дайындық кезеңі

Ең бірінші қадам – заңды мекенжайды анықтау және болашақ бизнесіңіз үшін атау таңдау. ЖШС заңды мекенжайы құрылтайшының тұрғылықты жері бойынша, сондай-ақ жалға алынған немесе сатып алынған алаңда болуы мүмкін. Сіздің бизнесіңіздің атауы бірегей болуы және бұрыннан тіркелген компанияларды атауын қайталамауы маңызды. Сонымен қатар фирмаңызға атау беріп, тіркеген кезде, атауын қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде көрсету керек екенін ескеру қажет.

Одан кейін сіздің компанияңыздың қандай қызмет түрлерін жүзеге асыратынын түсініп, оларды ЭҚЖЖ бойынша жіктеген жөн.

Тағы бір маңызды қадам – бизнестің қаншалықты ауқымды болатынын анықтау. Сіз кішкентай компания немесе ірі кәсіпорын аша аласыз. Алдағы қызметтің ауқымы жарғылық капиталдың мөлшерін айқындайды. Нөл теңге – бұл тек микробизнеске арналған жарғылық капитал. Орта және ірі бизнеске жататын компаниялардың құрылтайшылары болашақ компанияның шотына кемінде 100 АЕК енгізуі қажет. 2023 жылы ақшалай есептегенде бұл 3 450 000 теңгеге тең.

Салық салудың қандай режимін таңдайтыныңызды да ойластырған жөн.

Құжаттарды дайындау

Бизнесмен (немесе бизнесмендер тобы) осы кезеңде келесі міндеттерді шешеді:

• Құрылтай шартын дайындайды (компанияның негізін қалаушылар екі және одан да көп болған жағдайда қажет).
• Серіктестік ашу туралы шешімді ресімдейді.
• Жарғыны бекітеді. Бұл құжатты стандарт нысандар негізінде немесе жеке тәртіппен әзірлеуге болады, бұл жағдайда заңгердің көмегі қажет болады.
• Электрондық цифрлық қолтаңбаны алады. Егер құрылтайшылар бірнешеу болса, ЭЦҚ компанияның барлық негізін қалаушыларда болуы қажет.

ЖШС тіркеу

ЖШС-ны ҚР-да екі тәсілмен тіркеуге болады – халыққа қызмет көрсету орталығында (ХҚКО) немесе онлайн. Бірінші жағдайда құрылтайшы дайындалған құжаттар жиынтығымен тіркелген жері бойынша ХҚКО-ға баруы тиіс. Өзімен бірге құрылтай шарты және компанияның мекенжайын растайтын құжат болуы қажет. Осыдан кейін өтініш жазу қажет және егер сіздің бизнесіңіз ірі бизнес болса, мемлекеттік баж салығын төлеу қажет.

Онлайн тіркеген кезде, сізге әлдеқайда аз құжат қажет болады, бұл осындай тәсілдің артықшылықтарының бірі. Өтінім терезесінде сканерленген құжаттарды (жарғы, негізін қалаушылардың қолдарының үлгілері бар құжат және жүйенің сұрау салуы бойынша басқа да құжаттар) бекіту жеткілікті. Қалған барлық құжаттар мемлекеттік органдардың базаларынан автоматты режимде «жүктеледі».

Онлайн-тіркеуді толығырақ қарастырайық.

Қазақстанда ЖШС-ны онлайн қалай ашуға болады?

Онлайн-форматта тіркеу уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді, сондықтан көптеген бизнесмендер осы тәсілді белсенді түрде пайдаланады. Ол Egov.kz электрондық үкімет порталы арқылы жүзеге асырылады және бірнеше қарапайым қадамды қамтиды:

Порталда авторизациядан өтіңіз.

1. «Бизнеске» бөліміне өтіп, «Бизнесті тіркеу және дамыту» қойындысын таңдаңыз. Жаңа бетте «Бизнесті тіркеу және жою» тармағын басыңыз.

2. Ашылған қызметтер тізімінде «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу, банктік шот ашу және өзінің еңбек (қызметтік) міндеттерін орындаған кезде жазатайым оқиғалардан жұмыскерді міндетті сақтандыруды ескере отырып олардың филиалдары мен өкілдіктерін есептік тіркеу» санатын таңдаңыз.

3. Беттің оң жақ жоғарғы бөлігінде орналасқан «Қызметті онлайн сұрау» деген қызғылт сары батырманы басыңыз.

4. Бұдан әрі «Заңды тұлғаны мемлекеттік (есептік) тіркеу...» бөлімін белгілеңіз.

5. Ұсынылған нысанға деректерді енгізіңіз (құрылтайшылар, ұйымның орналасуы, ЭҚЖЖ бойынша жіктеу және т.б. туралы ақпарат). Басшы өзінің қазақстандық ЖСН енгізуі керек екеніне назар аударыңыз.

6. Соңғы кезеңде сіз корпоративтік клиент болатын банкті анықтап, сенімді сақтандырушыны таңдау қажет. Осылайша бір порталда компанияны тіркеп, шот ашып, жауапкершілікті сақтандыруға болады. Үш бөлек ұйымға барудың орнына – тінтуірмен небәрі бір-екі батырманы басасыз, бұл процедураны айтарлықтай жеңілдетеді.

7. Баж салығын төлеңіз (ірі кәсіпорынды тіркеген жағдайда ғана).

8. Нысанға ЭЦҚ көмегімен қол қойыңыз. Егер бизнесті құруға бірнеше құрылтайшы қатысса, нысанға әрбір негізін қалаушының (жеке кабинет арқылы) қол қоюы қажет.

Тіркелу бір күннен аспайды. Процедура аяқталғаннан кейін заңды тұлғаның тіркелгені туралы анықтаманы электронды түрде аласыз. Анықтама тегін беріледі.

ЖШС үшін шот ашу

ЖШС-ны тіркеуді аяқтау және коммерциялық қызметті бастау үшін банктік есеп айырысу шотын ашу, сондай-ақ жұмыс беруші ретінде жауапкершілікті сақтандыру үшін сақтандыру компаниясына жүгіну қажет.

Шот ашу үшін компанияның негізін қалаушылар заңды тұлғаны тіркеу туралы куәлікті, жарғыны (түпнұсқасы мен көшірмесін) ұсына отырып, банкке өтініш беруі, сондай-ақ өзімен бірге азаматтық төлқұжаттары болуы қажет.

Сақтандыру компаниясына жарғымен және штаттық кестемен жүгіну керек. Сол жерде, сақтандырушылар офисінде өтініш жазу қажет.

Шетелдік азаматқа Қазақстанда ЖШС-ны тіркеу үшін не қажет?

Шетелдік азамат ҚР-да осындай тіркеу процедурасынан өту арқылы ЖШС аша алады. Алайда компанияның негізін қалаушылар қосымша құжаттарды ұсынуға дайын болуы тиіс. Құжаттама нотариуста куәландырылып, қазақ және орыс тілдеріне аударылатынын ескеріңіз.

Сондай-ақ қосымша өз төлқұжатының көшірмесін дайындап, халыққа қызмет көрсету орталығында немесе Egov.kz порталында онлайн режимінде қазақстандық ЖСН алу қажет. Екінші жағдайда сізге ЭЦҚ бар ҚР азаматына сенімхат қажет болады. Егер серіктестікті Достастыққа (ТМД) кірмейтін елдің азаматы ашса, оған виза қажет болады. Бұл жерде сөз С5 санатындағы бизнес-иммигрант визасы туралы болып отыр, ол 24 айға дейін беріледі.

Бұдан басқа егер шетелдік ЕАЭО мүшесі болып табылмайтын елдің азаматы болса және ол серіктестікті өз бетінше басқаруды жоспарласа, оған уақытша тұруға рұқсат (УТР) қажет болады. Жұмысқа рұқсат та қажет. Екі құжат та ХҚКО-да ресімделеді, бірақ оларды Egov.kz-тен алуға болады.

Егер әңгіме шетелдік заңды тұлға туралы болса, ЖШС-ны онлайн немесе жеке қалай тіркеуге болады? 

Бұл жағдайда осы компанияның өтініш берушінің отанында сол елдің заңнамасына сәйкес тіркелгенін растайтын сауда тізілімінен үзінді көшірмені ұсыну қажет. Құжаттарды өз елінде растау керек, ал Қазақстанда оларға апостиль қою немесе заңдастыру керек. Тек ТМД елдерінің бизнесі үшін ғана ерекшелік бар. Достастықтың көрші мемлекеттерінен келген заңды тұлғаларға ЖШС ашу оңай, себебі оларға виза ресімдеп, жұмысқа рұқсат алудың қажеті жоқ.

ЖШС ресімдеу – Қазақстанда бизнес жүргізудің ыңғайлы тәсілі. Компанияны бір адамға емес, бірнеше құрылтайшыға тіркеуге мүмкіндік беретіндіктен мұндай формат жиі таңдалады. Бұған қоса үкімет тек өз елінің азаматтары үшін ғана емес, сондай-ақ шетелдік кәсіпкерлер үшін де серіктестікті тез әрі жеңіл түрде тіркеу үшін қолайлы жағдай жасайды. Серіктестікті ашқан кездегі барлық процедуралар онлайн режимінде қолжетімді, бұл уақыт шығындарын азайтуға мүмкіндік береді

Жұмыскерді еңбекке қабілетсіздік және өзге де тәуекелдер (асыраушысынан айырылу, жүктілік және босану, декрет) жағдайында қорғау үшін төлеуші, яғни ұйым ұдайы әлеуметтік аударымдар төлеп отыруы керек. Жұмыскер әлеуметтік төлемдерді дәл осы ақшадан алады.

Жаңа бастаған ЖК үшін бухгалтерия – оңай міндет емес: кәсіпкерлерді қателесіп, бұрыс іс-әрекет жасау және соның нәтижесінде айыппұл мен түрлі мәселеге тап болу мүмкіндігі қаймықтырады. Бухгалтерлік міндеттерді аутсорсингке беру тартымды балама болуы мүмкін, алайда сырттан бухгалтер жалдауды ісін жаңа бастаған бизнесмендердің қалтасы көтере бермейді.

Бірақ бухгалтерияны өз бетінше – дұрыс, тиімді әрі еш тәуекелсіз жүргізуге болады. Мұны қалай жүзеге асыруға болады? Заманауи нұсқалардың бірі – онлайн-бухгалтерия.

Бүгінде made in China сөзіне көзқарас түбегейлі өзгерді. Біріншіден, ҚХР-да жоғары сапалы тауарлар шығарылады. Екіншіден, жергілікті фабрикаларда зергерлік бұйымдар мен брендтік киімдерден бастап, өнеркәсіпке арналған тұрмыстық техника мен жабдықтарға дейін барлығы дайындалады. Қытайдың жаңа ғана бизнес ашқан немесе қазіргі ісін дамытқысы келетіндер үшін тартымды бағыт болып отырғаны таң қалдырмайды.