Размер шрифта:
A A A
Цвет сайта:
Ц Ц Ц
Показывать изображения
Голосовой помощник
На сайте присутствует голосовой помощник
Вам необходимо выделить текст и нажать на кнопку громкости
Размер шрифта:
A A A
Цвет сайта:
Ц Ц Ц
Показывать изображения
Голосовой помощник
На сайте присутствует голосовой помощник
Вам необходимо выделить текст и нажать на кнопку громкости
3 маусым 2024
Обновлено: 13 маусым 2024

2024 жылы Қазақстандағы мүлік салығы: жеке тұлғалар, ЖК және ЖШС нені білуі тиіс?

Жыл сайын Қазақстанда мүлкі бар жеке және заңды тұлғалар (яғни олар салық салу объектісіне ие) мүлік салығын төлейді. Қандай мүлікке салық салынатынын түсініп, салық төлеуден босатылған азаматтарды анықтап көрейік.

Салық салу объектісіне не жатады?

2024 жылы Қазақстандағы мүлік салығы екі салықты – жылжымайтын мүлік салығы мен жер салығын қамтиды. Мұндай жағдайда салық салу объектілеріне төмендегілер жатады:

  • Жылжымайтын мүлік. Бұл тек тұрғын үй емес. Сондай-ақ жеке меншіктегі үй-жайларға, гараждарға, саяжай құрылыстарына, тұрақ орындарына салынатын салық бар.
  • Жер учаскелері. Ерекше қорғалатын аумақтарды, орман қорын, босалқы жерлерді қоспағанда, учаскелердің барлық түрі үшін салық төлемейтініңізді ескеріңіз. Ортақ пайдаланылатын орындар (саябақтар, көшелер, жолдар) орналасқан жерлер салық салу объектiсi болып табылмайды.

Бизнеске арналған шотты онлайн ашу 

Бірнеше батырма арқылы қолжетімді мүмкіндіктерді пайдаланыңыз 

ҚР аумағында орналасқан объектiлерге ғана салық салынады.

Салық төлеушілер Қазақстанда табыс салығы (мысалы, пәтер, үй, тұрақ орны, көлік құралы, жер учаскесі және т.б. мүлікті сатудан алынатын салық) да бар екенін ескергені жөн. Жылжымайтын мүлікті сатып алған бағасына қарағанда қымбат бағаға сатқан азаматтар объектіні бір жылдан аз уақыт иеленген жағдайда (коммерциялық мақсатта пайдаланылатын мүлікті немесе «жеке тұрғын үй құрылысынан», «саяжай құрылысынан», «гараждан», «бағбандықтан», «жеке қосалқы шаруашылықтан» өзге мақсатта пайдаланылатын жерлерді қоспағанда) салық төлейді. Қазақстанда мұндай салық құн өсімінен төленеді, яғни ол барлық сомаға емес, тек алынған пайдаға ғана есептеледі. ҚР резиденттері үшін мөлшерлеме 10%-ға тең.

Салық қалай есептеледі?

Мүлік иесі-жеке тұлға соманы есептемейді – Қазақстанда мүлік салығының мөлшерін салық органынан білуге болады. Салық қызметінің мамандары соманы есепті жылдан кейінгі жылдың 1 шілдесіне дейін есептейді (яғни 2024 жылы 2023 жыл үшін салық төлеу қажет болады).

Салықты есептеу үшін ҚР-дағы жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық мөлшерлемесін және осы мүліктің құнын ескеретін формула пайдаланылады. Мүліктің бағасын ғана анықтау үшін басқа формула қолданылады. Оның көмегімен тұрғын үйдің м2 негізгі құны (ол әр өңірде ерекшеленеді), тұрғын үй объектісінің алаңы, тозу коэффициенті және аймақтарға бөлу есептеледі.

Қазақстандықтар 2024 жылы Қазақстанда бір бөлмелі пәтерге қандай салық төлейтінін мысалға алайық. Жеке тұлғаның меншігінде бір бөлмелі пәтер бар делік. Объектінің ауданы 34 м2 құрайды. Ол 1987 жылы Алматы қаласы, Ақсай-4 ықшам ауданында салынған бес қабатты үйдің 4-ші қабатында орналасқан.

2024 жылы Қазақстанда бизнес пен жеке тұлғаларға арналған көлік салығы
2024 жылы Қазақстанда АЕК және ЕТЖ қанша теңгені құрайды

Алдымен объектінің құны есептеледі. Бұл үшін келесі көрсеткіштер көбейтіледі:

  • Алматыдағы шаршы метрдің негізгі бағасы – 60 мың теңге.
  • Объектінің ауданы – 34 м2.
  • Физикалық тозу. Біздің мысалымыздағы үйге 37 жыл, яғни физикалық тозу 37%-ға жетеді (пайдаланылған әрбір жылына 1%-дан).
  • Функционалдық тозу. 4-ші қабат үшін (ол бірінші және соңғы қабат емес) пәтер 1 коэффициент алады. Тағы 1 коэффициентті тұрғын үй бұрыштық үй болмағаны үшін алады. Үй панельді болғандықтан және онда барлық қажетті коммуникация бар болғандықтан тағы 1 коэффициенттен алады. Қорытынды функционалдық тозу коэффициентін алу үшін алынған сандарды көбейтеміз: бір сандарын көбейткендіктен, қорытындысында 1 аламыз.
  • Аймақтарға бөлу коэффициенті. Алматы үшін (Ақсай-4 ықшам ауданы үшін) бұл коэффициент 1,46 құрайды.
  • АЕК-тің өзгеруі. 2023 жылы 1 АЕК 3 450 теңгені құрады, ал 2024 жылы 3 692 теңге болды, яғни 1,07 есе өзгерді (3 692-ні 3 450-ге бөлу қажет).

Коэффициенттер (қабат, аймақтарға бөлу, коммуникация және т.б. үшін) дайын кестеде жинақталған, ол ҚР Салық кодексінде қамтылған (529-бап).

Алынған сандар мен коэффициенттерді көбейтеміз. Нәтижесі – 1 179 148,56 теңге.

Алынған сома 2 миллион теңгеден аз, сондықтан Қазақстандағы мүлікке салық мөлшерлемесі 0,05%-ға тең болады. Енді мүлік иесінің қанша салық төлейтінін анықтауға болады. 1 179 148,56 теңгені 0,05%-ға көбейтіп, 589,57 теңге аламыз.

Жер салығы да осындай жолмен есептеледі. Оны есептеген кезде, ҚР-дағы жер салығының негізгі мөлшерлемесі, учаскенің орналасуы, алаңы, құрылыстардың болуы және т.б. ескеріледі.

Кімге салық төлеудің қажеті жоқ?

2024 жылы Қазақстанда жер салығы мен жылжымайтын мүлік салығы жеке тұлғалардың келесі санаттарына қатысты қолданылмайды: Кеңес Одағының Батырлары; Социалистік Еңбек Ерлері; мемлекеттік атақтар мен наградаларға ие болған адамдар; ҰОС ардагерлері. Сондай-ақ салық төлеуден келесі тұлғалар босатылады:

  • Жетім балалар, сондай-ақ ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар. Олар 18 жасқа дейін салық төлемейді.
  • Мүгедектігі бар баланың немесе мүгедектігі бар тұлғаның ата-анасының бірі.
  • «Батыр ана» атағына ие көпбалалы аналар.

Онлайн-бухгалтерия

Бизнесіңіздің есебін оңай жүргізіңіз!

Кейбір кәсіпкерлер де салық төлемейді. Салық ЖК кәсіпкерлік қызметінде пайдаланылатын жылжымайтын мүлікке иелік ететін осындай ЖК-ге қатысты қолданылмайды.

Әр санаттың өз жеңілдіктері бар. Мысалы, КСРО батырлары жоғарыда көрсетілген формула бойынша есептелген объектінің құнын 1000 АЕК-ке, ал мүгедектігі бар адамдар – 1500 АЕК шегінде азайтуға құқылы.

Төлем қашан жасалады?

Жоғарыда атап өткеніміздей, салық органдары салықты есепті жылдан кейінгі жылдың 1 шілдесіне дейін есептейді. Төлем есепті жылдан кейінгі жылдың 1 қазанына дейін жүргізіледі, яғни 2024 жылғы 1 қазанда 2023 жыл үшін мүлік салығы төленеді.

Қазақстанда ұйымдардың мүлкіне салынатын салық ағымдағы (аванстық) төлемдердің есебіне сәйкес, жылына 4 рет, яғни тоқсанына 1 рет – ағымдағы жылдың 25 ақпанына, 25 мамырына, 25 тамызына және 25 қарашасына дейін төленетінін ескеру қажет. Заңды тұлғалар есептеулер мен декларацияларды салық органдарына өз бетінше тапсырады.

Уақтылы төлемеу немесе мүлде төлемеу санкцияларға әкеледі. Жеке тұлғалар үшін бұл төлемді мерзімінен кешіктіргені үшін есепке жазылған өсімпұл немесе тіпті елден кетуге тыйым салу, ал заңды тұлғалар үшін ағымдағы төлемдер есеп-қисабын немесе декларацияны ұсынбағаны немесе уақытылы ұсынбағаны үшін айыппұл болуы мүмкін.

Қазақстанда мүлік салығын қалай төлеу керек? 

Салық қызметінде есептелген сома коммуналдық қызмет ақысын төлеу түбіртегінде көрсетіледі. Оны электрондық үкімет порталында, Egov.kz порталында немесе банк қосымшаларында нақтылауға болады.

Жеке тұлғаларға төлемді банктердің қосымшасы арқылы, мысалы, ЦентрКредит Банкінің bcc.kz функционалдық мобильді қосымшасы арқылы жүргізу ыңғайлы. Онлайн-операциялардың басқа да нұсқалары бар, мысалы, Мемлекеттік кірістер комитетінің сайты арқылы немесе Egov.kz порталында. Төлемдер банк кассалары арқылы немесе «Қазпошта» бөлімшелерінде қабылданады.

Қазақстанда заңды тұлғаларға коммерциялық жылжымайтын мүлік салығын интернет-банкинг немесе корпоративтік клиенттерге арналған мобильді қосымша арқылы өз шотынан деректемелер бойынша төлеу оңай.

Мүлік салығын төлеген кезде алынған ақша жергілікті бюджетке түседі және мемлекетке өзінің негізгі функцияларын орындауға: азаматтарға әлеуметтік қолдауды қамтамасыз етуге, білім беру және денсаулық сақтау жүйесінің жұмысына жағдай жасауға, елді мекендерді абаттандыруға мүмкіндік береді.

Автор
Наталья Брославская
Вам может понравиться
2024 жылы Қазақстанда АЕК және ЕТЖ қанша теңгені құрайды

Ең төменгі есептік көрсеткіштер әлеуметтік төлемді есептеп, салық пен өзге де төлем сомасын, айыппұл мөлшерін белгілеген кезде қолданылады. Бірінші кезекте мамандар АЕК және ЕТЖ сияқты көрсеткіштерді пайдаланады.

Қазақстанда ЖК-ны онлайн-жабудың қадамдық нұсқаулығы

Қазақстанда ЖК-ны жабу үшін жұмысты тоқтату жеткіліксіз – ЖК-ны жою процедурасынан өту қажет. Осыдан кейін ғана қызметі ресми түрде тоқтатылады, демек бизнесменге енді салық төлеудің қажеті жоқ.


Дайындықтың маңыздылығы туралы

ЖК қызметін тоқтату туралы өтініш бермес бұрын істі ретке келтіру керек. Егер дайындалмаса, бас тарту қаупі жоғары, кәсіпорынды жаппай қоюы мүмкін.

Өтініш бергенге дейін мыналарды жүзеге асырған маңызды:

  1. Салықтар мен басқа да аударымдар бойынша қарыздардың бар-жоғын тексеру. Бұл Мемлекеттік кірістер комитетінің сайты арқылы жасалады. Егер берешек болса, оны міндетті түрде өтеу қажет.
  2. Салықтарды төлеу, қызметін тоқтату жоспарланып отырған кезең үшін барлық әлеуметтік аударымдарды жасау. Салық органына жою есебін берген сәттен бастап сізде төлем жүргізуге 10 күн болатынын ескеріңіз.
  3. Егер сіз жалдамалы жұмыс күшін пайдаланған болсаңыз, қызметкерлерді жұмыстан босату.
  4. Егер сіз қосылған құн салығымен жұмыс істеген болсаңыз, кәсіпорынды ҚҚС бойынша есептен шығару. Мұны салық төлеушінің кабинеті арқылы жүзеге асыруға болады: тиісті нысанды толтырып, есептен шығару туралы өтініш беру қажет.
  5. Банктегі шотты жабу.
  6. Егер сіз онлайн-кассамен жұмыс істеген болсаңыз, оны есептен шығару.

Дайындық кезеңінен кейін жұмыс істемейтін ЖК-ны жабу алгоритміне өтуге болады.


Қазақстанда ЖК-ны жабу

Көптеген жағдайларда ҚР-да ЖК-ны жабу процедурасы барынша оңайлатылған (мұндай жүйені оңайлатылған деп атайды). Бұл ЖК-ны қашықтан, яғни онлайн жабуға болады дегенді білдіреді. Бұл жағдайда кәсіпкер салықтық тексеру және камералдық бақылау сияқты еңбекті қажет ететін және алаңдаушылық туғызатын кезеңдерден құтыла алады.

Алайда 2023 жылы Қазақстанда ЖК-ны онлайн жабу үшін бірқатар шарттарды орындау қажет. Сонымен кәсіпкер:

  • ҚҚС төлеу бойынша есепте тұрмауы тиіс.
  • Бірлескен кәсіпкерлік шеңберінде (яғни серіктеспен) бизнес жүргізбеуі тиіс.
  • Берешегі болмауы тиіс. Бұл кезде салық бойынша ғана емес, әлеуметтік аударымдар бойынша да берешегі болмауы тиіс.
  • Салықтық тексерулер кестесінде тұрмауы тиіс. Әрине, кәсіпкер салық процедураларының кестесін бақылай алмайды, бірақ нақты өзінде тексерудің жоспарланғанын нақтылай алады. Ол үшін Бас прокуратураның сайтына кіріп, «Құжаттар» бөліміндегі ақпаратпен танысу қажет.
  • Тәуекелдерді басқару жүйесі бойынша жоғары тәуекелге ие болмауы тиіс. Тәуекелдер матрицасына сәйкес, жоғары тәуекел деп 6 және одан жоғары балдар саны түсініледі.
  • Жекелеген қызмет түрлерінің тізіміне жататын қызметті жүзеге асырмауы тиіс. Мәселен, ЖК-ны онлайн жабу отын, алкоголь, темекі өндіретін және сататын, лотерея өткізетін, казино және т.б. қызметтерді көрсететін бизнесмендерге қатысты қолданылмайды.


Қызметті тоқтату туралы салықтық өтініш

Бұл өтініш кәсіпорынның жұмысын тоқтатуға негіз болып табылады. Оны салық органдарына береді, бұл ретте өтініш берудің үш нысаны көзделген:

  1. Электрондық форматта. Бұл ең прогрессивті әрі ыңғайлы нұсқасы.
  2. Жеке өзі бару арқылы. Ол үшін мемлекеттік қызмет көрсету орталығына өтініш жазу керек.
  3. Пошта арқылы. Өтініш қағаз жүзінде ресімделіп, тапсырыс хатпен жіберіледі. Бұл нұсқа, мысалы, уақытша тіркелген жерінде болмаған бизнесмендерге сәйкес келеді.


Қазақстанда ЖК-ны онлайн жабу: қадамдық нұсқаулық

Қазақстанда ЖК-ны оңайлатылған режим бойынша салық төлеушінің кабинеті арқылы жабуға болады:

  1. Электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) арқылы авторизациядан өтеміз.
  2. «Салық есептілігі нысандары» қойындысын басамыз, содан кейін «Жаңа нысанды толтыру» бөліміне өтеміз.
  3. Жою есептілігін толтырамыз, оны мемлекеттік кірістер органдарына (МКО) жібереміз. «Жою» бағанына қарама-қарсы 5-нөмірлі тармақта «құсбелгі» қоюды ұмытпаймыз.
  4. «Салықтық өтініш» қойындысына, бұдан әрі «Қызметті тоқтату» бөліміне өтеміз.
  5. Жоюдың себебін міндетті түрде көрсетеміз, көбінесе кәсіпкерлер Салық кодексінің 67-бабына сілтеме жасайды. Жұмысты тоқтатуға сұраныстың жоқтығы, айналым қаражатының тапшылығы, уақытша қиындықтар негіз болуы мүмкін. Айтпақшы, ЖК-ны өз еркіңізбен – елеулі себептерсіз жабуға болады.
  6. Салықтардың бюджеттік жіктеу кодтарын көрсетеміз.
  7. «Жіберу» батырмасын басамыз.

Егер сіз ЖК жабуды жоспарлаған болсаңыз, бірақ жабуға қолыңыз тимесе, оны биыл жүзеге асыруды ұсынамыз, себебі 2024 жылы барлық жеке кәсіпкерлер мен олардың жұбайлары азаматтарды жалпыға бірдей декларациялаудың үшінші кезеңі шеңберінде активтер мен міндеттемелер туралы декларация тапсыруға міндетті.


Оңайлатылған режим сәйкес келмеген жағдайда, не істеу қажет

Оңайлатылған схемадан басқа, қызметті автоматты және жалпы режимде тоқтатуға болады.

  • Автоматты режим 2020 жылдың жазынан бастап жұмыс істейді. Бұл режим бизнесменнен ешқандай әрекет талап етпегендіктен қолайлы болып табылады. Егер кәсіпкер 60 күн ішінде салық органына патент ұсынбаса немесе жұмысты тоқтата тұрғаннан кейін қайта бастамаса, онда мемлекеттік кірістер басқармасы (МКБ) ЖК-ны автоматты түрде есептен шығарады. Әрине, автоматты түрде есептен шығару белгілі бір шарттар сақталған кезде, атап айтқанда, салық төлеу бойынша қарыздар болмаған және басқа да аударымдар жасалған кезде мүмкін болады.
  • Жалпы белгіленген режим оңайлатылған жүйенің талаптарына сәйкес келмейтін ЖК үшін өзекті. Бұл жағдайда кәсіпкерді салықтық тексеру күтеді – тексеру бизнесмен өтініш бергеннен кейін 20 күннен кешіктірмей жүргізіледі. Тексеру әдетте 30 күн ішінде жүзеге асырылады, бірақ кейбір жағдайларда 180 күнге «созылуы» мүмкін. Егер кәсіпкер тексеруден сәтті өтіп, оның нәтижелерімен келісіп, барлық салықтарды төлесе, оны 3 күн ішінде есептен шығарады.

ЖК-ны жабу үшін үш режимнің бірін тіпті толыққанды бизнес жүргізбегендер, мысалы, кәсіпорын ашылғаннан кейін мүлдем жұмыс істемегендер және қызметін тоқтатуға мәжбүр болғандар да таңдауы тиіс.


ЖК-ны жабудан бас тарту үшін негіздер

Мемлекеттік органдар кәсіпорынды әрдайым жаба бермейді. Жеке кәсіпкер келесі жағдайларда тіркеуден шығарылмайды:

  • Егер оңайлатылған процедураны жүргізу үшін міндетті шарттар орындалмаса (егер сіз оңайлатылған режимді таңдасаңыз).
  • Егер сіз есептілік бермесеңіз, шотты жаппасаңыз, мөрді жоймасаңыз. Мұның бәрін қызметті тоқтату туралы өтініш берілген сәттен бастап 3 күн өткенге дейін жасау қажет.
  • Сіздің салық немесе әлеуметтік төлемдер бойынша қарыздарыңыз бар болса..


ЖК-ның жабылғанын немесе жабылмағанын қалай тексеруге болады

Барлық кезеңдерден өткеннен кейін ЖК-ның шын мәнінде жабылғанын білу маңызды. Егер ол жабылмаған болса, бұрынғысынша салық төлеуге тура келеді.

Өз кәсіпорныңыздың мәртебесін онлайн-форматта үш тәсілмен білуге болады:

  1. Салық төлеушінің кабинеті арқылы.
  2. Мемлекеттік кірістер комитеті электронды салық әмияны ретінде әзірлеген e-Salyq Azamat мобильді қосымшасы арқылы.
  3. Kgd.gov.kz мемлекеттік кірістер комитетінің сайтында «Электрондық сервистер» қойындысы арқылы «Салық төлеушілерді іздеу» тармағын таңдап, ұсынылған нысанға ЖСН және басқа да ақпаратты енгізу қажет.

Бизнесті жабу процедурасы тек күрделі болып көрінеді: ресми түрде жою үшін дұрыс режимді таңдап, нақты алгоритмді ұстану қажет. Кәсіпкерлердің көпшілігі оңайлатылған жабу жүйесін пайдалана алады, бұл міндетті айтарлықтай жеңілдетеді: ЖК-ны ең аз уақыт шығындарымен онлайн түрде жоюға болады. Алайда бұл процеске мұқият дайындалу маңызды, бұл бас тарту тәуекелдерін барынша азайтуға мүмкіндік береді.

Авторы – Наталья Брославская 

2024 жылы ҚР-дағы әлеуметтік аударымдар

Жұмыскерді еңбекке қабілетсіздік және өзге де тәуекелдер (асыраушысынан айырылу, жүктілік және босану, декрет) жағдайында қорғау үшін төлеуші, яғни ұйым ұдайы әлеуметтік аударымдар төлеп отыруы керек. Жұмыскер әлеуметтік төлемдерді дәл осы ақшадан алады.

2024 жылы Қазақстанда бизнес пен жеке тұлғаларға арналған көлік салығы

Жыл сайын Қазақстанда автокөлігі бар жеке тұлғалар көлік салығын төлейді және 2024 жыл да тыс қалған жоқ. Алайда осындай міндет заңды тұлғаларға да жүктеледі.

2023 жылы Қазақстанда ЖК-ны қалай ашуға болады

Қазақстанда ЖК-ны ашу бизнесті заңды түрде жүргізуге мүмкіндік береді. Алайда заңдылық – жалғыз артықшылық емес. Біріншіден, сізде ресми жұмыс өтілі болады. Екіншіден, бизнесмендер ай сайын зейнетақы аударымдарын жасайды. Үшіншіден, ҚР-да жеке кәсіпкерлер үшін бизнесті дамыту және оны ауқымдау үшін барлық жағдай жасалған.


Қазақстанда 2023 жылы ЖК-ны қалай ашуға болады: онлайн және офлайн

Қазақстанда ЖК-ны екі тәсілмен: онлайн режимінде немесе халыққа қызмет көрсету орталығына (ХҚКО) жеке өзіңіз барып, офлайн режимінде ашуға болады. Бірінші тәсіл өзінің жеңілдігімен және жеделдігімен тартады: сіз ХҚКО-ға баруға уақыт жоғалтпай, санаулы минутта жеке кәсіпкер атана аласыз. Екінші тәсіл уақытты үнемдемейді, бірақ қызметкерге барлық сұрақтарды қойып, толық ақпарат алуға мүмкіндік береді. Екі нұсқаны да егжей-тегжейлі қарастырайық.

ЖК-ны онлайн қалай ашуға болады

Интернет арқылы жеке кәсіпкерді тіркеу үш жолмен мүмкін:

  1. Egov.kz арқылы. Бұл электрондық үкімет порталы.
  2. «E-Salyq business» қосымшасында. Қосымшаны Мемлекеттік кірістер комитеті әзірледі.
  3. Кейбір банктер арқылы – мысалы, ЦентрКредит Банкінің bcc.kz сайтында.

Нақты мысалды зерттеп, «Egov» порталы арқылы ЖК-ны ашу жолдарын қарастырамыз:              :

  1. Egov.kz сайтына кіреміз.
  2. «Бизнеске» бөлімін басамыз.
  3. «Бизнесті тіркеу және дамыту» бөлімін таңдаймыз.
  4. «Бизнесті тіркеу және жою» қойындысына өтеміз. Сізге қызметтер тізбесі шығады, барлық тармақтармен танысу үшін «Толық көрсету» батырмасын басыңыз.
  5. «Жеке кәсіпкер ретінде қызметті бастағаны туралы хабарлама» бөлімін таңдаймыз.
  6. «Қызметті онлайн сұрау» батырмасын басамыз. Бұл жазу үлкен әрі қызғылт сары түсті болғандықтан, оны байқамай қалу мүмкін емес. Жүйеге кіреміз немесе оған тіркелеміз.
  7. Elicense.kz электрондық лицензиялау порталының бетіне түсеміз.
  8. «Жеке кәсіпкер ретінде қызметті бастағаны туралы хабарламаны» басамыз.
  9. Ұсынылған нысанды толтырамыз.
  10. Оған электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦҚ) арқылы қол қоямыз.

ЭЦҚ-ны алдын ала ресімдеу керек екеніне назар аударыңыз. Бұл да Egov.kz электрондық үкімет сайтында қашықтан жүзеге асырылады.

Қазақстанда ЖК-ны онлайн ашу қанша тұрады? Тіркеу процедурасы тегін

ЖК-ны онлайн тіркеу

Банк арқылы қалай тіркелуге болады

Мұнда да барлығы Egov.kz платформасындағыдай өте оңай. ЦентрКредит Банкі өз сервисін іске қосты: сіз тіркеуден қосымша арқылы да, арнайы web-ресурста да өте аласыз. Сервис жеке басыңызды растауды сұрайды: сәйкестендіруден Egov.kz порталы арқылы немесе бейне арқылы өтуге болады. Бұдан әрі пайдаланушы өз бизнесі туралы ақпаратты (қызмет түрі, мекенжайы, салық салу жүйесі) толтырады. Дайын! Бүкіл процедура 5 минуттан аспайды.

Банк арқылы тіркелудің бір маңызды артықшылығы бар: сіз бірден шот ашып, корпоративтік карточканы ресімдеп, бизнес үшін интернет-банкингті қоса аласыз, тіпті онлайн-бухгалтерия сервистеріне қол жеткізе аласыз.


ЖК-ны ХҚКО арқылы қалай тіркеуге болады

Бизнесті классикалық «қағаз» форматында тіркеу үшін қызметтің жүзеге асырылатын жері немесе сіздің тіркелген орныңыз бойынша жергілікті халыққа қызмет көрсету орталығына немесе салық органына жүгіну қажет. Мысалы, егер сіз дүкен ашатын болсаңыз, онда дүкеніңіздің орналасқан жері бойынша салық органына хабарласуыңыз қажет. Онлайн-ресімдеуде болғандай, құжаттар бір күннен кейін дайын болады.

Кейбір жағдайларда ЖК қызметі жүзеге асырылатын алаңды жалға алу туралы анықтама талап етілуі мүмкін екеніне назар аударыңыз.

Қазақстанда ЖК қызметін бастау үшін сізге тіркеу туралы электрондық хабарлама алу қажет. Бүгінде бизнесменге ЖК-ны тіркеу туралы куәлік алудың қажеті жоқ, ерекше нысанды толтырып, Elicense.kz электрондық лицензиялау порталындағы Жеке кабинеттен тіркеу туралы хабарламаны жүктеп алу жеткілікті. Бұл үшін құжатта кәсіпорынның мекенжайы мен атауы жазылады, ЭҚЖЖ

Қазақстанда бизнес (ЖК) ашпас бұрын нені білу қажет

Болашақ кәсіпкерлердің жиі қоятын сұрақтарына жауап беріп өтейік.

ЖК ретінде тіркелмей-ақ, бизнес жүргізуге бола ма?

Иә, ЖК мәртебесінсіз кәсіпкерлік қызметпен айналысуға болады. Бірақ ескертетін жайт: бұл жағдайда кәсіпкерлер жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланбайды, ал кәсіпорынның жеке тұлғаларға тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді өткізуден түскен жылдық пайдасы 12 ең төменгі жалақыдан аспайды.

ЖК-ны тіркеуден бас тартылуы мүмкін бе?

Қазақстанда ЖК-ны тіркеу процедурасы өте қарапайым әрі түсінікті болып көрінеді. Алайда мұнда да өзінің күтпеген кедергілері бар. Кейбір жағдайларда уәкілетті орган бизнесті ашудан бас тартуы мүмкін. Егер:

  • Сіз қазірдің өзінде жеке кәсіпкер болып табылсаңыз. ҚР-да бір адамның екі ЖК-ны ашуына тыйым салынады.
  • Соңғы 12 айда компанияңыз банкротқа ұшыраса.
  • Сот шешімі бойынша сізге кәсіпкерлікпен айналысуға тыйым салынса.
  • Тіркеу туралы қағаздарды тіркелу орны бойынша ұсынбаған болсаңыз (яғни тіркеу кезеңінде салық органын дұрыс таңдамаған болсаңыз).
  • Құжаттар жиынтығы толық болмаса.
  • Өтінішті дұрыс толтырмасаңыз.
  • ЖК үшін тыйым салынған қызмет түрін таңдамаған болсаңыз, сізге бас тартылады. Қазақстанда бұл адамдар мен жүктерді авиатасымалдау, дәрілік заттарды өндіру, қарумен байланысты қызмет және басқа да бірқатар қызметтер.

    Қазақстанда қанша жастан бастап ЖК ашуға болады?

ЖК-ны кәмелетке толған адамдар аша алады. Алайда кейбір жағдайларда 18 жасқа толғанды күтпей, тіпті 14 жаста да толыққанды бизнесмен болуға болады.
Ол үшін дайындалуға тура келеді. Бизнесті тіркеу үшін қажетті құжаттар тізбесіне заңды өкілдердің келісімін қоса беру қажет. Егер келісім болмаса, басқа құжаттарды ұсыну қажет. Бұл неке қию туралы куәліктің көшірмесі (егер кәмелетке толмаған тұлға некеде тұрса) немесе кәмелетке толмаған тұлға толық әрекетке қабілетті (бұл процесті эмансипация деп атайды) деген сот шешімі болуы мүмкін. Алайда эмансипация тек 16 жасқа толған тұлғаларға қатысты болуы мүмкін.

Қандай салық салу режимін таңдаған жөн?

Жеке кәсіпкерлер төрт режимнің бірін таңдай алады:

1. Патент негізіндегі арнаулы салық режимі.

Тек өз бетінше, яғни жалдамалы жұмыскерлерді тартпай-ақ жұмыс істейтін ЖК үшін қолайлы. Барынша қолайлы жағдайларды көздейді. Мәселен, салық мөлшерлемесі барлық кәсіпкерлер үшін бірыңғай және кірістің 1%-ына тең.

Алайда бір шарт бар: бір жыл ішіндегі ең жоғары кіріс 3 528 АЕК-тен (айлық есептік көрсеткіш) аспауы тиіс. 2023 жылы 1 АЕК 3450 теңгеге тең.


2. Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режимі.

Бұл режим бойынша жұмыскерлердің ең көп саны 30 адамнан аспайды (бизнесменнің өзін ескере отырып). Бірақ бұл жағдайда міндеттемелер де көбірек.

2023 жылы Қазақстанда ЖК оңайлатылған режим бойынша қандай салықтар төлейді? Кірістің 3%-ы, бұл жерде табыс салығы 1,5%-ды ғана құрайды, ал тағы 1,5%-ы – әлеуметтік салық. Бұдан басқа жеке кәсіпкер өзі үшін келесіні төлейді: 10% – зейнетақы, 3,5% – әлеуметтік, 1,4 ЕТЖ-ның 5%-ы – медициналық сақтандыруға.

Оңайлатылған жүйе жарты жылдықта ең жоғары кірісі 24 038 АЕК-тен аспайтын ЖК-ларға сәйкес келеді. Қосымша шарт та бар: ҮИЖ (үш компонентті интеграцияланған жүйені) қолданған кезде, кіріс шегі ұлғаяды.

Егер ЖК кірісі күнтізбелік жыл ішінде 20 000 АЕК-тен (20 000 * 3450 = 69 000 000) асып кетсе, кәсіпкер ҚҚС куәлігін (ҚҚС 12%-ды құрайды) алуы тиіс.


3. Тіркелген шегерімді пайдалана отырып қолданылатын арнаулы салық режимі.

Бұл салық салу жүйесі кәсіпкерден басқа тағы 49 адам жұмыс істейтін компаниялар үшін қолайлы. Мұндай жағдайда салық мөлшерлемесі кірістің 10%-ына тең.

Бірақ режим 6 айдағы ең жоғары кіріс 144 184 АЕК-тен аспаған кезде ғана өзекті.

Егер сіздің бизнесіңіз үш жүйенің ешқайсысының шарттарына жауап бермесе, не істеу керек? Бұл жағдайда төртінші нұсқа – салық салудың жалпы белгіленген режимі оңтайлы нұсқа болып табылады. Ол кірістің 10% мөлшерлемесін қарастырады, оның үстіне кіріс мөлшері бойынша ешқандай шектеу қойылмайды. Мұндай жағдайда салық органына есептілік жыл сайын және жыл қорытындысы бойынша берілетініне назар аударыңыз. Жалпы белгіленген режим үлкен айналымы бар бизнеске сай келеді. Сонымен қатар мұндай жүйе алкоголь мен темекі өндірушілер, қаржылық және бухгалтерлік қызмет көрсететін мамандар, мұнай өнімдерін сататын немесе табиғи ресурстармен жұмыс істейтін компаниялар үшін міндетті.

Жалдамалы жұмыскерлер үшін қандай салықтар төлейді?

Патенттік жүйеден басқа барлық салық салу жүйелерінде қызметкерлерді жалдауға болады. Демек олардың кірісінен ай сайын ұстап, келесіні төлеу қажет:

  • 10% – индивидуальный подоходный налог (ИПН) . 
  • 10% – пенсионные взносы.
  • 2% – взносы на медстрахование (ВОСМС).

Сондай-ақ ЖК «есебінен» келесі төленеді:

  • 3,5% – әлеуметтік аударымдар.
  • 3% – бұл міндетті медициналық сақтандыру (МӘМС).

Аталған режимде жеке кәсіпкерлер қызметкерлерге салынатын әлеуметтік салықтан босатылады.

Ал егер салық есептерін уақытылы тапсырмай, салықтарды аудару мен өзге де төлемдерді кешіктірсе не болады?

Бұл жағдайда кәсіпкер айыппұл алады. Егер бизнесмен төлемдерді «кешіктірсе», онда әрбір «мерзімінен кешіктірілген» күнге де өсімпұл есептеледі.


Егер ЖК туралы ақпаратты өзгерту қажет болса, не істеу керек?

Егер кәсіпкер тіркелген кезде берген қандай да бір деректер өзгерсе, ол туралы салық органына хабарлау қажет. Бұл үшін сізде 10 күн бар.

Өзгерістер Elicense.kz порталы арқылы енгізіледі. Жеке кабинетте сіз қолжетімді қызметтер тізімін көресіз – «Қызмет көрсету» бөлімін таңдау қажет («Хабарлау тәртібі» кіші бөлімі). Бұдан әрі «жол» мынадай: «ЖК ретінде қызметті бастағаны туралы хабарлама» – «ЖК тіркеу деректерін өзгерту». Келесі қадам – «Қызметті онлайн сұрау» батырмасын басу.

Содан кейін тіркелген орны бойынша салық органын таңдау қажет – тіркеу деректерін өзгерту туралы өтінім салық органына автоматты түрде жіберіледі.

Бұдан әрі сіздің ЖК туралы барлық ақпараты бар нысан ашылады – бұл жерде қажетті мәліметтерді өңдеуге болады. Соңғы кезең – өзгерту туралы хабарламаға өзіңіздің электрондық қолтаңбаңызбен қол қою. Бұл жерде жаңа (яғни енгізілген өзгерістермен) хабарлама мен ЖК талонын жүктеп алуға болады.

Сонымен біз Қазақстанда ЖК-ны ашу үшін не қажет екенін білдік. Процедураның өзі барынша қарапайым әрі жылдам, ең аз құжаттар жиынтығы талап етіледі. Сондықтан да Қазақстан бизнеске қолайлы микроклиматы бар елдердің бірі болып есептеледі. Көріп отырғанымыздай, көптеген процедураларды (ЭЦҚ алу, деректерді өзгерту) онлайн орындап, уақытты үнемдеуге болады. Алайда процестің қарапайымдылығына қарамастан, жеке кәсіпкердің міндеттерін, оның ішінде салықтарды уақытылы төлеу мен өзге де төлемдерді орындауды ұмытпаған жөн.


ЖК салық режимі
Салық мөлшерлемесі
Порог доходаЖалдамалы жұмыскерлердің ең көп саны
Салық кезеңі
ҮИЖ қолдана отырып
ҮИЖ қолдана отырып
Патент1%3 528 АЕК3 528 АЕКХКүнтізбелік жыл
Оңайлатылған режим
3%94 086 МРП АЕК (оның ішінде 70 048 АЕК міндетті түрде банк карталарының көмегімен)24 038 АЕК30Күнтізбелік жартыжылдық
Белгіленген шегерім
10%144 184 АЕК144 184 АЕК50Күнтізбелік жыл

Авторы - Наталья Брославская  

Қазақстандағы онлайн-бухгалтерия дегеніміз не және оның қандай артықшылықтары бар?

Жаңа бастаған ЖК үшін бухгалтерия – оңай міндет емес: кәсіпкерлерді қателесіп, бұрыс іс-әрекет жасау және соның нәтижесінде айыппұл мен түрлі мәселеге тап болу мүмкіндігі қаймықтырады. Бухгалтерлік міндеттерді аутсорсингке беру тартымды балама болуы мүмкін, алайда сырттан бухгалтер жалдауды ісін жаңа бастаған бизнесмендердің қалтасы көтере бермейді.

Бірақ бухгалтерияны өз бетінше – дұрыс, тиімді әрі еш тәуекелсіз жүргізуге болады. Мұны қалай жүзеге асыруға болады? Заманауи нұсқалардың бірі – онлайн-бухгалтерия.

Поиск по сайту
Біз cookies файлдарын қолданамыз
Біз сайттың функционалын және сіздің пайдаланушылық тәжірибеңізді жақсарту үшін cookies файлдарын қолданамыз
Артқа
Cookie файлдарын баптау
Біз сайттың функционалын және сіздің пайдаланушылық тәжірибеңізді жақсарту үшін cookies файлдарын қолданамыз
Міндетті cookies файлдары
Әрқашан белсенді
Бұл Cookies файлдары сіз туралы маркетингтік мақсатта пайдаланылуы мүмкін ақпаратты жинамайды және Интернетте қашан болғаныңызды есте сақтамайды. Браузердің параметрлерін өзгертіп, осы Cookies файлдарын ажыратуға болады, бірақ бұл біздің сайтпен әрекеттескенде, веб-сайтыңыздың жұмысына әсер етуі мүмкін.
Қосымша cookies файлдары
Cookie файлдары пайдаланушы тәжірибесін жақсартуға және сізге берілген кез келген ақпараттың сіздің мүддеңіз бен қалауыңызға сәйкес келетініне кепілдік беруге көмектеседі. Cookies файлдары ақпаратты ешкім тікелей сәйкестендірілмейтіндей етіп жинайды