Стильді әрі тиімді: базалық гардероб дегеніміз не және оны қалай құруға болады?
Британдық модельер әрі әлемдегі ең танымал дизайнерлердің бірі Вивьен Вествуд өзінің стиль құпиясын ашты: «Киімді ақылмен таңдаңыз, сирек сатып алып, ұзақ уақыт киіңіз». Сондай-ақ оның сән сүйер қауым арасында танымал тағы бір сөзі бар: «Аз киім сатып алып, жақсысын таңдаңыз және бір-бірімен үйлестіріңіз». Өкінішке қарай, адамдардың көпшілігі бұл ережені ұстана бермейді: статистикаға сүйенсек, адамдар киім-кешекке бюджеттің 20%-ын жұмсайды. Десе де көбінің нәтижеге көңілі толмайды: ақша қалмағанымен, әлі де киетін ештеңе жоқ. Бұл гардеробыңыз дұрыс құрылмаған дегенді білдіреді.
Дұрыс құрылмаған гардероб – тиімсіз, капсула – оңтайлы
Дұрыс құрылмаған гардероб туралы «Үй шаруашылығы экономикасы» айдарына арналған видеода қазақстандық стилист және лайфстайл-блогер Меруерт Ізбасарова айтып береді. Оның пікірінше, қате құрылған гардеробтың басты мәселелерінің бірі – бұл жұп киімдер. Мысалы, сіз салтанатты іс-шараға арналған белдемшені таңдадыңыз. Бірақ оған сәйкес үстіге киетін киім – мысалы, жейде керек екенін түсінесіз. Сіз екеуін де сатып алып, оларды бір рет кигеннен кейін ендігәрі кимеуіңіз әбден мүмкін. Себебі бұл киімдер сіздің гардеробыңыздағы басқа заттармен үйлеспейді. Нәтижесінде ақша босқа жұмсалады.
Стилисттер көбінесе бір шыққанда киетін киімнің бағасы деген ұғымды пайдаланады. Егер сіз белдемшені 75 мың теңгеге сатып алып, оны бір рет қана кисеңіз, онда бір шыққанда киетін киімнің бағасы 75 мың теңгені құрайды. Біраз қымбаттау, иә?
Премиальный уровень с #IronCard
Карта для ценителей комфорта и эксклюзивности
Мәселені қалай шешуге болады? Меруерт қарапайым лайфхак ұсынады: ұнатқан белдемшеңіз гардеробыңыздағы қай киімдермен үйлесетінін ойлап көріңіз. Осылайша бұл киіммен бірнеше жинақтама жасай аласыз. Мысалы, белдемше + жейде + маңызды іс-шараға арналған қайықша, белдемше + жейде + офиске арналған лоферлер, белдемше + футболка + серуендеуге арналған кроссовкалар, белдемше + жейде + ірі тоқылған свитер + достармен кездесуге арналған үлкен табанды бәтеңке. Ал енді бір шыққанда киетін киімнің бағасына қайта оралайық: егер сіз белдемшені мысалы 5 рет кисеңіз, онда бір шыққанда киетін киімнің бағасы 15 мың теңгені (75 000:5) құрайды.
Мұндай тәсіл киімге жұмсалатын шығынды оңтайландыруға, сонымен қатар әрқашан стильді әрі сәнді көрінуге мүмкіндік береді. «Біздің бәрімізді сәнденуге үйретсе де, киінуге үйретпеді. Осыдан қаржы мәселесі туындайды: мұның бәрі ақшаны қажетсіз дүниеге жұмсауға әкеледі», – деп қорытындылады стилист. Шынында да, әдетте орташа статистикалық адамның киім-кешекке жұмсайтын ай сайынғы бюджеттің 20%-ын арманды орындауға немесе ақша жинауға жұмсауға болады.
Айтпақшы, тәсілдің басқа да артықшылықтары бар: ол таңертең киім таңдауға кететін уақытты қысқартуға, шешім қабылдау қажеттілігінен болатын стресті төмендетуге, сондай-ақ жөнсіз тұтынудың салдарынан қоршаған ортаға келтірілетін зиянды барынша азайтуға мүмкіндік береді.
«Көбінесе бізге мынадай қарапайым шешім жетіспейді: мен мына джинс шалбарды алып, оған гардеробтан үстіге киетін кез келген киімді таңдаймын. Шын мәнінде бәрі осылай болуы тиіс», – дейді Меруерт. Бұл қарапайым шешім – базалық (капсулалық) гардероб.
2024 жылы әйелдер мен ерлерге арналған базалық гардероб: 5 басты ереже
Капсулалық гардероб – бұл өмірдің белгілі бір саласына (жұмыс, демалыс, спорт және т.б.) сәйкес келетін және бір-бірімен өте жақсы үйлесетін киімдер жиынтығы (капсула).
2024 жылғы көктем-жаз, күз-қыс мезгілдеріне арналған базалық гардероб бес негізгі ережені ескере отырып қалыптастырылады:
Киімдер өмір салтына сәйкес келуі тиіс
Қарапайым мысал: іскерлік костюм мен қарындаш-белдемше жас ананың гардеробына үйлеспейді, ал джинс шалбар мен футболкалар қатаң дресс-коды бар офисте жұмыс істейтін әйелге жарамайды. Демек барлық киім бір стильде болуы тиіс. Егер осы ережені сақтасаңыз, онда гардеробыңыздағы кез келген белдемше кез келген жейдемен жақсы үйлесе кетеді.
Киімді дәл қазір киюге болады
Басқаша айтқанда, тар болып қалған немесе тым үлкен киімдерге, өмір салтыңызға мүлдем сай келмейтін киімдерге гардеробта орын жоқ. Бұл ереже киім сатып алған кезде де жұмыс істейді: «арықтағанда» немесе «ерекше жағдайда» киілетін киімнің сол қалпы шкафта ілініп тұра беру қаупі бар, ал ақша босқа жұмсалады.
Киім үлгісі сәнді болмаса да, дәл сізге лайықты болуы тиіс
Егер гардероб тек сәнді киімдерден құралса, онда оны әр маусым сайын дерлік жаңартуға тура келеді – мұндай міндетті орындауға кез келген қалта көтере бермейді. Сондықтан базалық гардероб капсуласын жасаған кезде, дене пішіміңізге жақсы үйлесетін, кемшіліктерді жасырып, артықшылықтарды көрсететін киім үлгісін таңдаған жөн.
Әрине, бұл сәнді заттарды сатып алуға болмайды дегенді білдірмейді – дизайнерлер «3-ке 1» формуласын ұстануды ұсынады, яғни үш базалық киімге бір ғана трендтегі киім келуі тиіс.
Сапалы материалдарға баса назар аударыңыз
Әйелдер мен ерлерге арналған базалық киімдер – сіздің уақытыңыз бен ақшаңызды үнемдеуге арналған ұзақмерзімді инвестиция. Егер сапасыз материалдан тігілген киімді таңдасақ, бұл мақсаттарға жете алмаймыз. Сондықтан дизайнерлер тозуға төзімді, берік табиғи маталардан жасалған, бірнеше маусым қызмет ететін киім үлгілеріне басымдық беруді ұсынады.
Кез келген жаңа киім гардеробтағы киімдермен үйлесуі тиіс
Бұл ереже саналы түрде сауда жасауға мүмкіндік беріп, артық төлемдерден құтқарады. Егер сіз ұнатқан киім үлгісі капсулаңызбен үлеспейтінін түсінсеңіз, онда оны сатып алудан бас тартқан жөн.
2024 жылы әйелдер мен ерлер үшін капсулалық гардероб жалықтырмайды
Капсула жасауға наразылық танытатындар базалық гардероб жалықтырып жібереді деген пікірді басшылыққа алады. Шын мәнінде оның жалықтыруы екіталай:
Палитра
Шынында да, ақ, қара, сарғыш, қоңыр және сұр тәрізді ұстамды реңктер базалық гардероб үшін мінсіз болып саналады. Себебі бұл реңктер бір-бірімен өте жақсы үйлеседі. Бірақ сіз осы әмбебап тәсілді өз талғамыңызға қарай реттей аласыз. Мысалы, сіз жасыл түсті ұнатасыз делік. Демек база ретінде ашық жасыл немесе жалбызды түсті таңдап, гардеробқа хаки, зәйтүн, зүбаржат, қылқан жапырақтары реңктерін қосуға болады. Жасыл түспен қыша, қоңыр қызғылт, сарғыш, көгілдір, көк, сұр қоңыр және сұр тәрізді басқа да реңктер жақсы үйлеседі. Демек, сіздің капсулаңыз ақ-қара емес, жасыл-қыша-сұр реңкте болады.
Текстура және принт
Тіпті сіз ұстамды ақ-сарғыш реңктерді таңдасаңыз да, киімдер текстура (мысалы, жүн свитер) немесе принт (мысалы, жолақ жейде) есебінен қызықты көрінуі мүмкін. Мұндай киім үлгілері образды көз тартарлықтай әрі фактуралы етеді.
Аксессуарлар
Аксессуарлар образға ерекшелік сыйлап, жеке адамның даралығын көрсетеді. Мысалы, көк шалбар мен тік пішілген ақ жейдеден құралған классикалық жинақтаманы француз стилінде мойынға тағылған орамал немесе күннен қорғайтын ірі көзілдірік стильді түрде толықтырады.
Базалық гардероб: чек-парақ
Классикалық базалық гардероб қолдану саласын (жұмыс, демалыс және т.б.) ескере отырып, бірнеше капсуланы қамтиды. Бір капсула үшін әдетте 7-8 киім жеткілікті (әдетте 12 заттан артық емес). Демек, заттардың жалпы саны өзекті салалардың санына байланысты: кейбіреулеріне 20 зат, кейбіреулеріне – 30, ал журналист және Podium сән жобасының бас сарапшысы Нина Гарсия өмірдің барлық жағдайына 100 зат жеткілікті деп санайды. Оның кітабы «Мінсіз гардеробқа арналған жүз зат» деп аталады.
Гардеробтың базалық капсуласына кіре алатын нақты киімдердің мысалдарын қарастырайық:
Классикалық ақ жейде
Оны ресми киім деп санайды, бірақ бұл киім шынымен әмбебап. Ол қатаң іскерлік образға да (қарындаш-белдемшемен немесе шалбармен), күнделікті стильдегі образға да (майкамен немесе топпен және джинс шалбармен) сәйкес келеді.
Дизайнерлер ақ реңкті тіс эмалі мен көз ақуыздарының түсіне қарай таңдауға кеңес береді: осылайша күлімсірегенде тістеріңіз маржандай ақ, ал көздеріңіз айқынырақ болады. Айтпақшы, ақ түс інжу, алебастр, сүт және т.б. реңктерге бай.
Ақ футболка
Футболка да дәл жейде сияқты әмбебап зат. Шолақ шалбармен немесе джинс шалбармен киген кезде, футболка еркін серуендеуге ыңғайлы, ал шалбармен және ұзын пиджакпен бірге қатаң емес іскерлік стильге сәйкес келеді. Сонымен қатар бұл свитер мен жейдеден құралған көп қабатты жинақтама үшін тамаша бірінші қабат.
Джинс
Кең шалбар, клеш, банан, карго, тік шалбар – кез келгенін таңдауға болады. Ең бастысы, ол дене пішіміңізге сай келіп, өмір салтыңызға сәйкес келуі тиіс. Дизайнда кейбір шектеулер бар: капсуланы қалыптастырған кезде, классикалық көк және көгілдір гаммаға тоқтаған жөн, сондай-ақ анық көрінетін декордан (тозған джинс эффектісі, аппликация, кесте, тойтарма) бас тартқан жөн.
Джинс шалбар – дресс-кодты қатаң сақтау талап етілмеген жағдайда, демалуға және тіпті жұмыс істеуге ыңғайлы нұсқа. Оның үстіне джинс шалбар футболка мен жейдеден бастап пиджак пен кашемирден жасалған свитерге дейін дерлік бәрімен үйлесе береді.
Шалбар
Дәл джинс сияқты, шалбар үлгісін де өз талғамыңызға қарай таңдаңыз. Ал палитраға келген кезде, қара, қою сұр немесе қою көк түсті таңдаған жөн. Қатаң стильдегі шалбар, тіпті үстіге киген киім бейресми болса да (мысалы, футболка), образдың «іскерлігін» сақтауға мүмкіндік береді.
Қарындаш-белдемше
#картакарта
- Кредитная карта с лимитом до 7 млн тенге
- Кредитный лимит без %
- До 55 дней
Бұл киімсіз әйелдердің іскерлік капсуласын елестету қиын. Қарындаш-белдемше қатаң әрі әдемі образ жасауға көмектесіп қана қоймай, дене бітімін визуалды түрде «созады». Төмен жағы тарылған нұсқаны немесе классикалық тік нұсқаны таңдауға болады. Графит, қара, шоколад, қара көк сияқты қара түсті гамманы таңдаған абзал.
Қара көйлек
Көктемге арналған әйелдердің базалық гардеробына орташа ұзындықтағы (тізеден сәл жоғары) қара көйлекті де қосуға болады. Оның үстіне көйлек үлгісі кез келген болуы мүмкін: көйлек-пиджак, көйлек-жейде, қаусырмалы, тік, трапеция пішінді көйлек. Көйлек қатаң стильдегі пиджакпен, жеңіл кардиганмен, сондай-ақ ірі тоқылған свитермен керемет үйлеседі.
Свитер
Футболкадан, жейдеден немесе көйлектен құралған көп қабатты жинақтама үшін оңтайлы. Киімді қатаң емес іскерлік жинақтамаға қосуға мүмкіндік беретін еркін пішімге және бейтарап гаммаға тоқтаған жөн.
Пиджак
Тік пішінді ұзартылған пиджак үлгісі – әмбебап шешім. Сұр, қара, шоколад, көк, қою жасыл сияқты ұстамды гаммаға тоқталған жөн. Егер дресс-код рұқсат етсе, неғұрлым жарқын гамманы да қарастыруға болады – терракот, зүбаржат, қою көк-жасыл, қою қызыл. Жалғыз шектеу – сәндік жапсырмалар мен аппликациялар сияқты дизайнерлік элементтер қажет емес: образды аксессуарлардың көмегімен бірегей еткен дұрыс.
Пиджакты іскерлік және күнделікті образдарға емін-еркін қоса беруге болады.
Дизайнерлер базалық киімдер тізіміне водолазка, худи, кардиган, тренч, джинс күртеше, тік пішінді пальто сияқты киімдерді жиі қосып жатады. Айтпақшы, аяқ киімді, сыртқы киімді, сөмке мен аксессуарларды да капсулалық гардероб ережелерін ескере отырып таңдаған жөн.
Әрине, бәрін бірден сатып алудың қажеті жоқ – өзіңізге лайықтысына тоқталыңыз. Мысалы, егер сіздің гардеробыңызда джинс шалбар, пиджак, футболка және жейде болса, онда осы небәрі төрт заттан бес образ құрауға болады. Қатаң емес стильдегі дресс-коды бар жұмыс үшін – джинс шалбар + жейде + пиджак (немесе салқын уақытта – джинс шалбар + футболка + жейде + пиджак). Серуендеу үшін – джинс шалбар + футболка + жейде немесе джинс шалбар + футболка немесе джинс шалбар + жейде. Ал егер гардеробыңызда шалбар, белдемше, жейде, свитер болса, онда алты жинақтама болады: шалбар, жейде; белдемше, жейде; шалбар, свитер; белдемше, свитер; свитермен шалбар және жейде; свитермен белдемше және жейде. Бұл жинақ толық жұмыс аптасына жеткілікті және күн сайынғы образ кешегіден өзгеше болады.
Капсулалық гардеробты құру қиын болып көрінгенімен, аса күрделі емес. Оның үстіне сіз даралығыңызды жоғалтпай, шынымен де маңызды дүниеге бағыттауға болатын ресурстарды – уақытыңыз бен қаражатыңызды үнемдей аласыз.
Жаңа 2024 жыл ҚР-дағы бизнес иелеріне кезекті өзгерістер әкелді: мысалы, 1 қаңтардан бастап ЖК мен заңды тұлғалар кірістерін жалпыға бірдей декларациялаудан өтуі тиіс. Бұл, қызмет саласына қарамастан, кәсіпкерлерге қолданылатын бизнес активтерінің өзіндік санағы. Мысалы, кондитерлер мен шағын дүкен иелері де, ірі кәсіпорындардың басшылары да 250-нысан бойынша декларация тапсыруы тиіс.
Стандарт банктік картаға қарағанда, премиум санатындағы дебеттік карталар эксклюзивті мүмкіндіктерге жол ашады.
Премиум карта қандай мүмкіндіктер мен қызметтерді ұсынатынын анықтап көрейік.
Қазақстан – бизнес жүргізу үшін перспективалы бағыт.
Біріншіден, елімізде кәсіпкерлер үшін қолайлы жағдайлар жасалған. Мысалы, өз қызметін жалдамалы жұмыскерлерсіз, оңайлатылған жүйе бойынша жүзеге асыратын жеке кәсіпкер жылына екі рет табыстың 3%-ын, табыс салығын және әлеуметтік салықты төлейді, сондай-ақ ай сайын өз пайдасына зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар, медициналық сақтандыру төлемдері сияқты міндетті төлемдерді жүзеге асырады. Жалпы белгіленген режимде бизнес үшін пайдаға салынатын салық 10%-ды құрайды. Сонымен қатар жеке тұлғалар өзін-өзі жұмыспен қамтығандар ретінде тіркеле алады, бұл мүмкіндікті репетиторлар, бала күтушілер, фотографтар, фермерлер және т.б. пайдаланады. Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар үшін жеке тұлғаның тұрғылықты жеріне қарай 0,5 немесе 1 АЕК-ке тең бірыңғай жиынтық төлем көзделген (республикалық маңызы бар қалалардың тұрғындары үшін – 1 АЕК, қалған елді мекендер үшін – 0,5 АЕК).
Екіншіден, Қазақстан ТМД мен Еуразиялық экономикалық одақтың құрамына кіреді, бұл елді Ресей мен Беларусь бизнесмендерінің кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыру үшін тартымды орынға айналдырады. Артықшылықтардың арасында келесіні атап өтуге болады:
- виза ресімдемей-ақ, елде тұру және жұмыс істеу мүмкіндігі;
- тіл жағынан кедергінің болмауы;
- жұмсақ салық режимі (мысалы, Қазақстанда ҚҚС 12% құраса, Ресейде – 20%, Беларусь елінде – 25% құрайды).
Үшіншіден, елімізде цифрландыру белсенді қарқын алып келе жатыр, бұл кәсіпкерлердің көптеген бизнес-процедураларды орындауын жеңілдетеді. Мысалы, заңды тұлғаны тіркеу үшін бүгін офистен шығудың қажеті жоқ, онлайн тіркелу үшін интернетке қосылған компьютердің болуы жеткілікті.
Сізге 2023 жылы инвестицияның ең аз мөлшерімен бизнес ашуға болатын қызықты бизнес-идеялар мен сұранысқа ие бағыттардың топтамасын ұсынамыз.
.
Қоғамдық тамақтану: өзімен бірге әкетуге кофе
Статистика бойынша, әлемдегі әрбір үшінші адам күніне кем дегенде бір рет өзімен бірге әкетуге кофе алады. Қазақстандықтар да тыс қалмайды: олар елімізде жылына 10 млн кг астам сергітетін сусын тұтынады. Сонымен қатар, өзімен бірге әкетуге кофе толыққанды мәдени кодқа айналды, ол адамның өмір салтын, оның мәртебесін көрсетеді.
Сондықтан да өзімен бірге әкетуге кофе 2023 жылғы ең өзекті бизнес болып табылады. Бұл бағыттың 2023 жылғы топ бизнес-идеялардың арасында көш бастап тұруы ғажап емес. Алайда, шағын кофехана шын мәнінде табыс әкелуі үшін орынды дұрыс таңдау қажет, кофехананың офис ғимаратында немесе оның жанында орналасқаны оңтайлы. Өзекті мәліметтерге сүйенсек, әрбір офис жұмыскері күніне кем дегенде екі шыны кофе ішеді. Бұдан пайда табуға болатыны айқын.
Шығындарға келетін болсақ, бұл бизнесте шығыстардың екі негізгі бабы бар – жайды жалға алу және кофемашина сатып алу. Ең кішкентай жайды жалға алуға болады, себебі «өзімен бірге әкетуге кофе» форматында келушілерге арналған үстелдер қарастырылмаған. Кәсіби кофемашинаның құны 2 млн теңгеге жетуі мүмкін, алайда 2023 жылы инвестицияның ең аз мөлшерімен бизнес-идеяны бастау үшін 300 мың теңгелік бюджеттік нұсқаға тоқталуға болады.
Уақыт өте келе шағын бизнес идеясы одан да үлкен іске айналуы мүмкін. Мысалы, бизнесті кеңейтіп, клиенттерге бәліш, тәтті нан, вафли сияқты десерттерді ұсынуға болады. Ол үшін сенімді жеткізушіні тауып, оларды сақтау және келушілерге көрсету үшін тоңазытқыш жабдықтарын сатып алу қажет. Шағын бизнесті толыққанды кофеханаға дейін дамыту келесі қадам болуы мүмкін.
Білім беру: онлайн форматтағы репетитор
Бұл 2023 жылы инвестициясыз бизнес-идеялар іздейтін жандар үшін оңтайлы шешім болып табылады. Сабақтар онлайн форматта өткізілетіндіктен, кәсіпкерге жайды жалға алып, оқушыға арналған жұмыс орнын жабдықтаудың қажеті жоқ. Тұтастай алғанда шығындар тек интернет үшін төлемді және өзекті оқу құралдарын сатып алуды қамтиды
Не оқыту керек? Бұл жерде шет тілдері саласында білімі бар оқытушылардың басымдыққа ие екені сөзсіз. Оның үстіне сіз оқушыларды да, студенттерді де, тіпті ауқатты ересек адамдарды да оқыта аласыз. Айтпақшы, шет тілдерін оқыту маусымдық бизнес емес, ол жыл бойы, соның ішінде жаз мезгілінде, мектептерде демалыс кезінде өтуі мүмкін.
2023 жылдың тағы бір сұранысқа ие бизнес-идеясы – оқушыларды қорытынды немесе қабылдау емтихандарында (қазақ және ағылшын тілдері, Қазақстан тарихы, алгебра және т.б.) тапсыратын пәндер бойынша онлайн-оқыту. Сұраныс рейтингінде химия, физика, биология, геометрия сияқты дәстүрлі күрделі пәндер де артта қалмайды.
Айта кетерлігі, уақыт өте келе кәсіпкер өзінің онлайн-сабақтарын толыққанды онлайн-мектепке дейін кеңейте алады. «Үйде бизнес жүргізуге арналған идеялар» рейтингінің ең үздік тобына сенімді түрде енетін және ең аз шығын кететін осы өте перспективалы әрі жылдам өтелетін бизнес-бағытты назарға алуды ұсынамыз.
Құрылыс қызметтері: пәтерлерді жөндеу
Тек 2022 жылы Қазақстанда 12 млн м2 астам тұрғын үй пайдалануға берілді. Бұл пәтерлер мен үйлердің бір бөлігі жайластыруға мұқтаж. Сонымен қатар қайталама нарықтағы пәтерлерде де жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Коммуникацияларды жүргізуді және қабырғаларды сылауды қауіпсіз әрі сапалы түрде орындау екінің бірінің қолынан келе бермейтіндіктен, көбінесе осы жұмыстар үшін мамандар жалданады.
Бұл 2023 жылы ең қарапайым әрі пайдалы бизнес болып табылады. Қарапайым, өйткені офисті жалдаудың қажеті жоқ және бұл саладағы мамандардың дағдылары (қажетті құрал-жабдықтар да) бұрыннан бар. Пайдалы, себебі Қазақстанда пәтерге аса күрделі емес дизайн бойынша жөндеу жұмыстарын жүргізудің өзі 10 млн теңгеге жуық болады. Бұл сома материалдар мен жұмыс құнынан құралады.
Дизайн саласында білімі бар мамандар да басымдыққа ие болады, бұл бағыт қазір өте көп сұранысқа ие. Бұл білім идеядан бастап іске асыруға дейінгі толық циклді қызметтерді көрсетуге мүмкіндік береді.
Айтпақшы, құрылыс және жөндеу қызметін «жергілікті» түрде көрсетуге болады. Өз-өзіңізге жұмыс істеудің кең таралған идеяларының бірі – сөрені шегелеуден есіктерді орнатып, ваннаға плиткаларды төсеуге дейінгі үй мәселелерін шешуге қабілетті мамандарға арналған «бір сағатқа күйеу» қызметі.
Жалға беру: құрылыс құралдарын жалға беру
Ең жиі кездесетін жағдай, бір күні сіз кәсіби бұрғыға немесе бұрандалы шегені бұрағышқа ақша жұмсадыңыз делік. Осы жабдықтың көмегімен сіз қойылған міндеттерді тиімді шештіңіз, бірақ ол енді жайдан-жай «тұрып қалды», бұл үлкен жөндеу жұмыстары аяқталғаннан кейін жиі болатын жағдай. Ал оны жалға беруге болады емес пе? Бұл – 2023 жылы ең аз салымды қажет ететін тағы бір сұранысқа ие бизнес-идея. Статистика бойынша, адам барлық уақыт ішінде бұрғыны кемінде 13 минут пайдаланады. Әлеуетті клиенттерге өзіңізде бар құралды жүздеген мың теңгеге сатпай, оны сізден тиісті ақыға жалға алуды ұсынып көріңіз. Бұл ең аз салымды қажет етеді, мәселен шеберлердің қызметтерін және жабдықтарды жалға алуды ұсынатын сайттарда жарнамалық хабарландыруларды орналастыруға ғана қаражат кетуі мүмкін.
Бұған қоса бұл идеяның сізге қатысты қуатты экологиялық әлеуеті де бар, егер адамдар өздеріне қажетсіз техниканы сатып алмаса, онда олардың «қоқыс ізі» де азая түседі.
«Жасыл бизнес»: сатудан қайта өңдеуге дейін
Ресурстарды ұтымды пайдалану тақырыбын жалғастырайық. Өз өмірін экологиялық тұрғыдан қалай жақсартуға болатыны туралы ойлайтындар көбейіп келеді. «Экологиялық» сөзі бар тауарлар мен қызметтерге сұраныс та осыдан. Осы сегменттегі ең танымал бизнес-идеялар қандай? Өз бақшаңыздағы көкөністерді сатуға, пакеттердің орнын алмастыратын шоперлерді тігуге, экологиялық жинау бойынша қызметтер көрсетуге (экологиялық құралдар ғана қолданылады), органикалық косметика жасауға, ағаш ойыншықтар жасауға және т.б. болады. Шағын бизнеске қатысты жаңа бизнес-идеялар да бар, мысалы, экологиялық тураларды ұйымдастыруға немесе вегандық сабынды пісіруге болады.
Органикалық қалдықтарды жинау және қайта өңдеу бизнес үшін қызықты идея болуы мүмкін, бұл – қарашірікке мұқтаж фермерлер үшін тамаша шешім. Қалаларда тұратын адамдар тонналаған органикалық заттарды (тамақ қалдықтарын, көкөністер мен жемістердің қабығын және т.б.) лақтырады, бұл қоқыс қаптары полигондарда жылдар бойы жатады. Органикалық заттар құрамына метан кіретін қоқыс газын бөледі. Метанның жиналуы полигондарда жарылыстар мен өрттерге әкеледі, ал олардың парниктік әсері көмірқышқыл газына қарағанда 24 есе жоғары.
Бизнес-идеяның мәні қарапайым: фермер клиенттен органикалық заттарды өз көлік құралымен аз ғана ақыға алып кетеді. Клиент экологияға өз үлесін қосып, көптеген мәселелерден құтылады (органикалық қалдықтар жағымсыз иістенеді және егер оларды дер кезінде шығармаса, шіркейлерді тартады). Фермер органикалық қалдықтарды шығарудан түсетін аз ғана пайдадан басқа, болашақ қарашірік үшін «негізге» ие болады, оны да саяжай иелері мен бау-бақшашыларға сатуға болады.
Бұл идеяны «300 мыңдық бизнес» санатына жатқызуға болады, себебі ол тек автокөлікке кететін отын шығындарын көздейді.
Сату: балаларға арналған тауарлар дүкені
Әйелдерге қандай бизнес ашуға болады? Оның бір нұсқасы – офлайн- немесе онлайн-форматтағы балаларға арналған тауарлар дүкені. Бұл тауаша әйел кәсіпкерлерді қызықтырады, себебі олар басқа аналардың қажеттіліктерін жақсы түсінеді, өз тәжірибелерімен бөлісе алады және сәбидің өмірін не жайлы ететінін біледі.
Не сатуға болады? Бұл киім-кешек, авторлық ойыншықтар, аксессуарлар, ерте дамуға арналған жиынтықтар (мысалы, жабысқақ қойындылары бар альбомдар, бүктемелі кітапшалар және т.б.) болуы мүмкін.
Бұл бизнес 2023 жылы өте пайдалы болуы мүмкін, оған бірнеше себеп бар. Біріншіден, тек жылдың алғашқы үш айында Қазақстанда 93,5 мың бала дүниеге келді. Екіншіден, балалар тез өседі, демек оларға өмір сүру мен ойын-сауық үшін жаңа тауарлар – киім-кешек, аяқ киім, ойыншықтар, жиһаз және т.б. қажет. Демек, осы санаттағы өнімдерге сұраныс тұрақты. Сонымен қатар мұндай бизнес жарты жыл ішінде тез өтеледі.
Егер ақша үнемдегіңіз келсе, өз интернет-дүкеніңізді ашуды қарастырып көріңіз. Бірақ егер сату үшін сауда алаңын жалға алудың қажеті болмаса да, сізге курьерлік қызметтерге, тапсырыстарды ресімдеу және ел бойынша сәлемдемелерді жөнелту жөніндегі маманға, ал егер сіз көлемді тауарларды сататын болсаңыз, қоймалық жайға да ақша бөлу керектігін ескеріңіз. Бастапқы кезде тапсырыстарды ресімдеу және жіберу бойынша міндеттерді өз бетіңізше орындап, тауарларды үйіңізде сақтай аласыз, бірақ ерте ме, кеш пе, бизнес кеңейген кезде, сізге бос қолдар мен сақтауға арналған қойма қажет болады.
Курьерлік қызмет: су жеткізу
Салқындатқыштарға арналған бөтелкелердегі суды офистер, мектептер, балабақшалар мен ауруханалар ғана белсенді пайдаланып қоймай, оған сонымен қатар пәтерлерде пайдалану үшін жеке тұлғалар да жиі тапсырыс береді. Алайда көппәтерлі үйдің белгілі бір қабатына 19 литрге дейін су сыйдыратын шөлмекті жеткізу әркімнің қолынан келе бермейді. Сондықтан су жеткізу 2023 жылы қызмет көрсету саласындағы өзекті бизнес-идея болуы мүмкін. Оның үстіне, бұл бизнесті кемінде 200 мың теңгеге ашуға болады, жеке автокөлік болған жағдайда, тек отын шығындарын жабу қажет болады. Айтпақшы, уақыт өте келе жүргізушілер мен жүк тиеушілерді жалдап, машиналар санын көбейту арқылы істі оңай кеңейтуге болады.
Туризм: ерекше бағыттар
Соңғы жылдары Қазақстан бойынша авторлық саяхат сияқты туризм форматы сұранысқа ие болып келеді. Мұндай саяхаттарда қызықты жерлер, гидтің толық сүйемелдеуі, стандартты емес бағыттар қарастырылған. Мысалы, Тянь-Шань тауларындағы трекинг, Алтын-Емел ұлттық паркіндегі сафари, Маңғыстау түбегіне экспедициялар жиі кездеседі. Қысқа тур форматтары да сұранысқа ие, мысалы, демалыс күндеріндегі турлар.
Тағы бір қызықты бағыт – психологиялық туризм және ретриттер. Бұл – саяхаттауды ұнататын психологтар үшін жаңа бизнес-идеялар. Психологиялық туризмнің мақсаты – жағдайды ауыстыру, күнделікті дағдыдан алшақтау, демалу. Бұл бағыт өз қызметкерлерінің менталды денсаулығына қамқорлық жасайтын және мамандардың шаршауына жол бермеуге тырысатын компаниялардың сұранысына ие. Мұндай турларда адамдар бағыт бойынша жүріп, табиғи сұлулықтан ләззат алып қана қоймайды, сонымен бірге тыныштық табуға және алаңдаушылық деңгейін төмендетуге көмектесетін консультацияларға немесе топтық терапияларға барады. Басқа да сұранысқа ие белсенділіктердің арасында мастер-кластар, йога, медитация және т.б. бар.
Бұл 2023 жылы тиімді бизнес болып келеді, бірақ ол айтарлықтай капиталды инвестициялауды қажет етеді: тоқтау және іс-шаралар өткізу үшін орындарды таңдау, объектілерді жалға алу, топты тамақпен, қажетті жабдықтармен қамтамасыз ету және басқа да материалдық емес және материалдық шығындар қажет.
Спорт: онлайн-фитнес
Үй бизнесі үшін тамаша идея – жаттығуларды онлайн режимінде өткізу. 2020 жылға дейін мұндай формат сәтті болмаған еді, алайда ковид уақытында басымдықтар өзгеріп, қызметтің көптеген салалары онлайн режиміне көшті.
Интернеттегі бұл бизнес-идея өте қарапайым, жаттықтырушы клиентпен ыңғайлы қосымшада бейнебайланыс арқылы хабарласып, клиенттің қажетті жаттығулар кешенін қалай орындайтынын бақылайды, соның ішінде техниканы қадағалап, жүктемені түзетеді. Онлайн-жаттығулар алдында кеңес беріледі, онда клиент қандай мақсатқа қол жеткізгісі келетінін айтады, ал жаттықтырушы бағдарламаны жасап, қандай жабдықтарды сатып алу қажет екені жөнінде ұсынымдар береді. Шығындар тұрақты интернет ақысын және уақыт бойынша шектелмеген бейнебайланыс үшін бағдарламалық қамсыздандырудың тарифтік жоспарын төлеуді ғана қамтуы мүмкін.
Клининг: тазалау және химиялық тазалау
Бүгінгі таңда шағын бизнестің ең тиімді нұсқаларының бірі – клининг. Бұл саланың мамандары түрлі қызмет түрлерін көрсете алады: бұл ұдайы, тазалықты сақтаушы немесе күрделі жинау, жөндеу жұмыстарынан кейін жүргізілетін клининг және басқалар. Клинер клиентке өзінің жабдықтарымен, шығыс материалдарымен және тазалау құралдарымен келеді, бұл үшін ақша жұмсауға тура келеді.
Тағы бір пайдалы қызмет – жиһаз бен кілемдерді химиялық тазалау. Ол маманның барлық жұмысты клиенттің үйінде жасауын көздейді, бұл тапсырыс берушінің уақытын айтарлықтай үнемдейді. Алайда, бұл үшін кәсіби құрал-жабдықтар мен тазартқыш заттар және мұның бәрін тасымалдауға ыңғайлы жеке автокөлік қажет болады.
Сонымен 2023 жылы Қазақстанда қандай істі ашқан тиімді? Мүмкіндіктер мен перспективалық бағыттар өте көп. Ісін жаңа бастаушылар үшін бизнес-идеялар үй жануарларын серуендету мен мерекелерді безендіруден бастап, торттарды дайындауға және иттерге киім тігуге дейін кез келген нәрсе болуы мүмкін. Оның үстіне «үйден шықпай-ақ» жүргізілетін бизнес үшін көптеген идеяларды, мысалы декреттік демалыстағы қыздар немесе еркін кесте бойынша жұмыс істеуді жөн санайтын мамандар үшін өте қолайлы бағыттарды таңдауға болады.
Қорытындылай кетейік, өз бизнесіңізді табысты бастау үшін не істеу қажет? Біріншіден, өз құзыретіңізді ескеріп, күш-қуатыңызды, ресурстарыңыз мен мүмкіндіктеріңізді бағалау қажет. Екіншіден, нарықты зерттеп, бизнес-жоспарды егжей-тегжейлі ойластыру қажет. Үшіншіден, қаржылық мәселелерді шешу үшін дұрыс серіктес банкті таңдау қажет, өйткені, ең алдымен, клиенттермен өзара есеп айырысу үшін сізге қолайлы әрі тиімді ағымдағы шот ашу қажет болады. Мұны ЦентрКредит Банкінде, оның ішінде онлайн режимінде жасауға болады. Біз жеке кәсіпкерлермен және заңды тұлғалармен ынтымақтасып, бизнесмендерге түрлі қызмет нысандары мен бағыттары үшін есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету бойынша тиімді шарттарды ұсынамыз. Сонымен қатар, біздің банк кредит беру, инкассациялау, лизинг және тағы басқа бірқатар қосымша қызметтер көрсетеді, ал біздің клиенттеріміздің контрагенттермен өзара есеп айырысуы 30 минуттан аспайды. Интернет-банкингтің ыңғайлы жүйесі және мобильді қосымша кез келген бизнес-міндеттерді үйден немесе офистен шықпай-ақ, қысқа мерзімде шешуге мүмкіндік береді және сіздің бизнесіңізді табысты етуге көмектеседі.
Өз жеңістеріңіз үшін шот ашыңыз!
Автор — Наталья Брославская
Наурыз айының ортасында ЦентрКредит Банкі сұхбаттар топтамасын іске қосты, олардың кейіпкерлері – қазақстандық кәсіпкерлер. Бірінші сұхбаттың кейіпкері Гүлмира Айтымбетова болды. Оның тарихы шабыттандырады: кәсіпкер жалдамалы пәтердегі ательеден өз бизнесіне дейін күрделі жолдан өткен, оның клиенттерінің арасында ірі қазақстандық және халықаралық компаниялар бар. Олардың қатарында – The Ritz-Carlton люкс мейманханалар желісі, Шымкент сыра қайнату зауыты, SMALL супермаркеттер желісі, «Қазақстан» қонақүйі.
Бүгінде GUITEX компаниясы – корпоративтік киім тігу бойынша елдегі ең ірі компаниялардың бірі. Оның тұрақты клиенттері болып табылатын 100-ден астам ұйым бар, ал өндіріс көлемі 60 миллион теңгеге жетеді.
Әр бизнестің өз тарихы бар – BRAMF фабрикалық асүй жиһазын шығаратын компанияның тарихы оның негізін қалаушы Үйсіпхан Асқармен сұхбатқа арналған. Кәсіпкердің жолын қарапайым деуге келмейді – бұл ерекше әрі қызықты, тіпті шытырман оқиғалы тарих.
Үйсіпхан Асқар асүй гарнитураларын шығаратын компания құрғанға дейін-ақ табысты кәсіпкер болған: оның 10 жылдан астам уақыт бойы компьютерлік бөлшектерді дайындау және сату бойынша бизнесі болды. Ол тұрақты табыс әкеліп отырды, бірақ уақыт өте келе кәсіпкер істің өз шегіне жеткенін, жай ғана «ескіргенін» түсінді. Содан кейін ойы ортақ кәсіпкерлермен бірге жаңа идея іздей бастады, кәсіпкерлер стандарттан тыс ойлауға шешім қабылдады.