Біздің кейіпкеріміз шығармашылық туралы балалық арманды орындап, одан тұрақты бизнес құруға болатынын өз тәжірибесімен дәлелдеді.
ЦентрКредит Банкі қазақстандық кәсіпкерлермен сұхбаттар сериясын жалғастыруда және кезекті роликтің кейіпкері – «Art-Depo Studio» баспаханасының негізін бірлесіп қалаушы Альбина Абузарова.
Өз ісін ашу идеясы Альбина Абузарова мен оның әріптестері бір фирмада жалдамалы жұмысшы болып жұмыс істеген кезде келген еді.
Сол кезде жұмыс істеп тұрған «Мост» галереясы оларға өздерінің қосымша бір үй-жайына – жылытылмайтын, ұзын, тар балконға көшуді ұсынды. Баспахананың жұмысы – көрме дайындау, каталогтар жасау және суретшілермен тығыз ынтымақтастық дәл сол жерде басталды.
Қазақстан кәсіпкерлеріне арналған сұхбаттар топтамасын «АзияЭлитФудГрупп» ЖШС-ның негізін қалаушы Мария Липинскаяның оқиғасы жалғастырады. Компания бүгінде сүт өнімдерінің 50-ден астам түрін (оның ішінде қаймақ, кілегей, сүзбе) шығарады, ал оның штатының елу адамнан асқанына біраз болған.
Бірақ 20 жыл бұрын үлкен өндіріс туралы арман болмаған да еді. Мария табысты бір компанияда жұмыс істеп жүреді, ал өз ісін ашу туралы ойлануына бір жағдай себепші болыпты. Сұхбатымыздың кейіпкері жұмыс істеп жүрген кәсіпорынның иесі қызмет бейінін өзгертуді ұйғарған екен. Бұл өзгерістер Марияны жауапты қадам жасауға, яғни жалдау саласынан кетіп, сүт өнімдерін өндіруге арналған шикізат пен ингредиенттер сататын өз компаниясын ашуына түрткі болады. Нарықта компания бірден беделге ие болады, қарқынды түрде дамып, серіктестер саны артады. Марияға бірлесіп бизнес бастауды ұсынған солардың бірі болған.
Бүгінде Қазақстанда тауар мен қызмет ақысын картамен төлеу үшін әмиянды алудың қажеті жоқ: операцияны телефоннан жүргізуге болады. Бұл – жанаспай ақы төлеу. Ол Apple Pay, Samsung Pay, Google Pay немесе Garmin Pay қосымшаларының көмегімен орындалады.
Инвесторларға арналған негізгі кеңестердің бірі – өзінің жинаған ақшасын көбейту үшін алуан түрлі құралдарды пайдалану. Сондықтан бағалы қағаздар сатып алудан бөлек, алтынды қоса алғанда, асыл металдарға инвестиция салу да сұранысқа ие. Сарапшылардың пікіріне сай, асыл металдар, оның ішінде алтын инвестициялық портфельдің 15 %-ына дейін құрауы мүмкін.
Саяхатқа дұрыстап дайындалу керек, мысалы, барлық құжаттың жиналғанына көз жеткізу керек. Қазақстаннан шығуға тыйым бар-жоғын тексеру де маңызды. Егер сізге шығуға тыйым салынғанын шекарада білсеңіз, демалысыңыз бұзылып, жоспарды жол-жөнекей өзгертуге тура келеді. Бұл туралы алдын ала біліп алған жөн, сонда жағдайды жол жүргенге дейін реттеп, демалыстың рақатына кенелесіз.
Жаз дегеніміз – шағын ғана өмір. Оны көңілді әрі баянды етіп өткізгіміз келеді. Мұндай мүмкіндікті қазақстандық туристік агенттіктер ұсынады: ондаған бағыттың ішінен күш жинап алуға немесе тіпті арманыңызды іске асыруға жол ашатын бағыт міндетті түрде табылады. Сонымен, шілде мен тамызда Қазақстаннан қайда демалуға баруға болады?
Ондаған жылдар бойы Қазақстанның саудадағы негізгі серіктестері Ресей, Қытай және Өзбекстан болды. Алайда 2010 жылдан бастап тағы бір болашағы бар бағыт – Түркиямен сауда дамып келеді. 2024 жылы ол инвестициялар және сауда-экономикалық қатынастар саласындағы ең басым бағыт ретінде қарастырылуда.
Нығаю тарихы
2023 жылғы қазанның аяғынан бастап Ұлттық қор тарапынан доллар сатылымының өсу көлемінің әсерінен теңге мамыр айының ортасына дейін нығая бастады. Ұлттық валюта осы уақыт аралығында 8,3%-ға нығайды. Сонымен қатар, мұнай -4,4%-ға төмендеді, бұл USDKZT бағамын болжаған кезде оны экзогенді түсіндіруші ретінде қолданудан босатады.
Жалпы мұнай, ресей рублі және доллар индексі (DXY) сияқты сыртқы факторлардың 2018 жылдан 2023 жылға дейінгі кезеңде 0,45-тен 0,52-ге дейінгі мәндермен әлсіз корреляциялық байланыстары бар. Бұл ретте, егер 2023 жылдың басынан басталатын белгілі бір уақыт кезеңін алатын болсақ, онда әсіресе рубльмен және доллар индексімен коэффициент біршама төмендейді.
Бұл салада тек ТМД елдері ғана емес, сонымен қатар шет мемлекеттер арасында да көшбасшы болуды қамтамасыз ететін қарқынды түрде жаппай цифрландыруға қарамастан, ел экономикасындағы криптовалютаның ресми орны көлеңкеде қалып отыр. Бір жағынан, реттеушілер қазіргі экономикалық үрдістер ағынына ілесуге тырысса, екінші жағынан, билік блокчейннің орталықтандырылмауынан және бұдан туындайтын көлеңкелі экономика тәуекелдерінен қауіптеніп, сақтықпен әрекет етеді, ал мемлекеттік кірістер органдары криптовалюта нарығының барлық қатысушысы үшін айқын әрі түсінікті салық салу механизмінің құралдарын әзірлеп болған жоқ.
Қазақстан Республикасы – ЕЭО құрылған бірінші күннен бастап Еуразиялық экономикалық одақтың мүшесі. Одаққа мүше басқа елдер сауда байланыстары үшін басым бағыттар ретінде қарастырылады. ЕЭО туралы шарттың Одақ аумағында тауарлардың, жұмыс күші мен қызметтердің еркін қозғалысын, экономиканың сан түрлі салаларындағы бірыңғай саясатты қамтамасыз етуі де экономикалық ықпалдастыққа септігін тигізеді. Кеден арқылы тауар қозғалысын үйлестіру үшін ЕЭО Кеден одағы құрылды. Одақтың аясында қатысушы елдер тауар экспорттаған кезде ҚҚС нөлдік мөлшерлемесі қолданылады.
Статистикаға сай Қазақстан халқының басым бөлігінде айтарлықтай ақша жинағы жоқ және бюджетін жоспарламайды. Сонымен қатар көбінесе мұның себебі – тұрақты жұмыстың болмауы немесе аз жалақы емес, халықтың қаржылық сауаттылығының төмен деңгейі. Бұл мақалада бұл ұғымды толығырақ зерттеп, қаржылық сауаттылықтың не үшін қажет екенін және оны арттыруға бола ма – соны анықтаймыз. Сондай-ақ балаларға қаржылық сауаттылықты қалай үйретуге болатынын қарастырамыз, өйткені балаға ақша мәселелерін кішкентай күнінен бастап үйрету маңызды.
Өткен жұма күні ЦентрКредит Банкі қазіргі заманғы жағдайда тиімді басқару және маркетинг мәселелеріне арналған бизнес-кездесуде қазақстандық кәсіпкерлердің басын қосты. Кездесу барысында бизнес қажеттіліктері, даму перспективалары, экономикадағы жеткізу тізбектерінің маңызы, сондай-ақ осы процестерді оңтайландыру мүмкіндіктері талқыланды.
Грант ұтып алу, банктен кредит алу немесе өз бизнесін жүргізу үшін жер учаскесін алу үшін ісін жаңа бастаған кәсіпкер бизнес-жоспарды ұсынуы қажет. Алайда бұл құжат бизнесменнің өзіне де қажет: ол бизнесті тиімді жүргізу, шығынды азайту және күткен пайдаға қол жеткізу жолдарын түсінуге көмектеседі.
Көптеген адамдар үшін дағдылы дебеттік банк картасы арқылы клиент өз қаражаты есебінен төлем жасай алады. Кредит картасы да есеп айырысуға мүмкіндік береді, бірақ бұл клиенттің емес, банктің ақшасы арқылы орындалады. Кредит картасының не екенін жай сөзбен түсіндіріп көрейік, оның басқа карталардан айырмашылығы неде екенін қарастырайық.
Жұмыскерді еңбекке қабілетсіздік және өзге де тәуекелдер (асыраушысынан айырылу, жүктілік және босану, декрет) жағдайында қорғау үшін төлеуші, яғни ұйым ұдайы әлеуметтік аударымдар төлеп отыруы керек. Жұмыскер әлеуметтік төлемдерді дәл осы ақшадан алады.
Оңайлатылған жүйе бойынша жұмыс істейтін жеке кәсіпкерлер мен серіктестіктер 2024 жылы бақылаушы органдарға 910-нысанды тапсыруы тиіс. Бұл декларация табыс, төленген салық (оның ішінде ЖТС және әлеуметтік салық, олар бірге табыстың 3%-ын құрайды), өзі және қызметкерлер үшін жасалған аударымдар туралы деректерді қамтиды. Нысан осы параметрлер бойынша жартыжылдықтың әрбір айы үшін есеп беруге мүмкіндік береді.
Жыл басталғалы бері қазақстандықтардың арасында мобильді аударымдар өзекті тақырыпқа айналғаны рас. Мұның себебі 1 қаңтардан бастап салық органының қызметкерлері салықтан жалтарып жүрген кәсіпкерлерді анықтау мақсатында ақша аударымдарын тексере бастауы. Бұдан сескенген кейбір шағын кәсіп өкілдері мобильді аударымдардан бас тартып, бірыңғай қолма-қол ақшамен сауда жасауға көшкен-ді. Бұл өз кезегінде қолма-қол ақша айналымының артуына әкелуде. Сонымен, қандай жағдайда кәсіпкер салық органы өкілдерінің назарына ілінуі мүмкін? Оның арты неге апарып соғады? Материалымыздан оқи аласыздар.
Британдық модельер әрі әлемдегі ең танымал дизайнерлердің бірі Вивьен Вествуд өзінің стиль құпиясын ашты: «Киімді ақылмен таңдаңыз, сирек сатып алып, ұзақ уақыт киіңіз». Сондай-ақ оның сән сүйер қауым арасында танымал тағы бір сөзі бар: «Аз киім сатып алып, жақсысын таңдаңыз және бір-бірімен үйлестіріңіз». Өкінішке қарай, адамдардың көпшілігі бұл ережені ұстана бермейді: статистикаға сүйенсек, адамдар киім-кешекке бюджеттің 20%-ын жұмсайды. Десе де көбінің нәтижеге көңілі толмайды: ақша қалмағанымен, әлі де киетін ештеңе жоқ. Бұл гардеробыңыз дұрыс құрылмаған дегенді білдіреді.